ΕΛΒΙΣ ΑΑΡΟΝ ΠΡΙΣΛΕΪ – ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ 8/1

Άρθρο της Άννας Ψυχογιού

Ο Έλβις Άαρον Πρίσλεϊ ( Elvis Aaron Presley‎ )γεννήθηκε σαν σήμερα στις 8 Ιανουαρίου του 1935 και ευρύτερα γνωστός και απλά ως Έλβις, ήταν Αμερικανός τραγουδιστής, μουσικός και ηθοποιός. Γνωστός ως “ο Βασιλιάς της Ροκ εν Ρολ” ή απλώς “ο Βασιλιάς”, θεωρείται ως ένας από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες στην ιστορία του θεάματος.

Ο Πρίσλεϊ γεννήθηκε στο Τούπελο του Μισισίπι, ενώ σε ηλικία 13 ετών μετακόμισε με την οικογένειά του στο Μέμφις του Τενεσί.

Η μουσική του καριέρα ξεκίνησε το 1954, ηχογραφώντας στην εταιρεία Sun Studios με τον παραγωγό Sam Phillips, ο οποίος ήθελε να φέρει τον ήχο της αφροαμερικάνικης μουσικής σε ένα ευρύτερο κοινό. Ο Πρίσλεϊ στην ρυθμική ακουστική κιθάρα συνοδευόμενος από τον βασικό κιθαρίστα Σκότι Μουρ και τον μπασίστα Μπιλ Μπλακ, ήταν πρωτοπόρος του rockabilly: ενός συνδυασμού μουσικής κάντρι και rhythm and blues. Το 1955 ο ντράμερ Ντ.Τζ. Φοντάνα εντάχθηκε για να ολοκληρωθεί το κλασικό κουαρτέτο του Πρίσλεϊ και υπέγραψε συμβόλαιο με την RCA Records σε μια συμφωνία που κανόνισε ο “Συνταγματάρχης” Τομ Πάρκερ, ο οποίος ήταν μάνατζερ του για περισσότερές από δύο δεκαετίες. Το πρώτο του single με την RCA, “Heartbreak Hotel”, κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 1956 και έγινε νούμερο ένα επιτυχία στις Ηνωμένες Πολιτείες. Με μία σειρά επιτυχημένων τηλεοπτικών εμφανίσεων και δίσκων, έγινε πρωτοπόρος το νέου δημοφιλούς ήχου του ροκ εν ρολ. Οι δυναμικές ερμηνείες τραγουδιών και το προκλητικό του στυλ, συνδυασμένα με ένα μοναδικό και ισχυρό μείγμα επιρροών τον έκαναν πάρα πολύ δημοφιλή και αμφιλεγόμενο.

Τον Νοέμβριο του 1956, ο Πρίσλεϊ έκανε το ντεμπούτο του στον κινηματογράφο με την ταινία Love Me Tender. Πηγαίνοντας να υπηρετήσει στο στρατό το 1958, ο Πρίσλεϊ έκανε επανεκκίνηση στην καριέρα του 2 χρόνια αργότερα με μεγάλη επιτυχία. Έκανε μερικές συναυλίες ωστόσο, καθοδηγούμενος από τον Πάρκερ, αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας του 1960 γυρίζοντας ταινίες και soundtrack δίσκους. Το 1968, 7 χρόνια μετά την τελευταία του συναυλία, επέστρεψε στη σκηνή μέσω τηλεοπτικού αφιερώματος επιστροφής του ονόματι Elvis, το οποίο οδήγησε σε μια σειρά συναυλιών σε διάφορες πόλεις, μεταξύ των οποίων το Λας Βέγκας. Το 1973, ο Πρίσλεϊ έκανε τη συναυλία Aloha from Hawaii, με την οποία έγινε ο πρώτος σόλο καλλιτέχνης που έκανε συναυλία που μεταδόθηκε σε όλο τον κόσμο.

Ο Πρίσλεϊ είναι ο πιο επιτυχημένος εμπορικά καλλιτέχνης στην ιστορία της ηχογραφημένης μουσικής με εκτιμώμενο αριθμό πωλήσεων 500 εκατομμυρίων δίσκων. Κέρδισε 3 βραβεία Grammy και απέσπασε το Grammy Lifetime Achievement Award σε ηλικία 36 ετών.

Στις 18Ιουλίου του 1953, ο Πρίσλεϊ πλήρωσε $3,25 δολλάρια για να ηχογραφήσει ένα δίσκο στη Sun Studios με τα τραγούδια My Happiness και That’s When Your Heartaches Begin. Ο Πρίσλεϊ έδωσε αυτό το δίσκο στη μητέρα του, ως δώρο για τα γενέθλια της. Επέστρεψε στη Sun Studios στις 4 Ιανουαρίου του 1954 και πλήρωσε $8,25 δολλάρια για να ηχογραφήσει ένα δεύτερο δίσκο με τα τραγούδια I’ll Never Stand in Your Way και It Wouldn’t Be the Same Without You. Ο ιδρυτής του μικρού στούντιο ηχογραφήσεων, Σαμ Φίλιπς, είχε ήδη ηχογραφήσει καλλιτέχνες όπως οι Howlin’ Wolf, Τζέιμς Κότον, B. B. King και Little Milton. Ο Πρίσλεϊ εμφανίστηκε στην κατάλληλη χρονική στιγμή, ο Σαμ Φιλιπς και η συνεργάτης του, Μάριον Κέιστερ, τον καλούν στο στούντιο για ένα δοκιμαστικό.

Ο Έλβις έπαιξε με τους Σκοτ Μουρ και Μπιλ Μπλακ (μετέπειτα, The Jordanaires) αλλά αρχικά το δοκιμαστικό κρίθηκε αποτυχημένο. Κατά τη διάρκεια μιας πρόβας όμως πάνω στο τραγούδι That’s All Right, ο Φίλιπς έκρινε το αποτέλεσμα ικανοποιητικό και στις 19 Ιουλίου του 1954 το έδωσε στην κυκλοφορία. Ο δίσκος έγινε επιτυχία και η φήμη του Πρίσλεϊ άρχισε να εξαπλώνεται, παρά τις όποιες διαμαρτυρίες υπήρξαν γύρω από τη μουσική του. Το δεύτερο σινγκλ του με τα Good Rockin’ Tonight και I Don’t Care if the Sun Don’t Shine κυκλοφόρησε στις 25 Σεπτεμβρίου του 1954. Η καριέρα του αρχίζει να παίρνει εθνικές διαστάσεις, όταν στις 28 Ιανουαρίου του 1956 μαζί με τους Μουρ, Μπλακ και D.J. Fontana έκαναν την πρώτη τους τηλεοπτική εμφάνιση στην εκπομπή Stage Show, σε μια σειρά οκτώ παραστάσεων.

Ιστορική στιγμή για την καριέρα και την πορεία του Έλβις στάθηκε η γνωριμία του με τον Τομ Πάρκερ (γνωστό και ως “συνταγματάρχη” – “Colonel”). Ο Πάρκερ μετέφερε τον Πρίσλεϊ από την Sun Studios στην RCA Records στις 25 Νοεμβρίου του 1955, εξαγοράζοντας το συμβόλαιο του με τη Sun για $35,000. Το πρώτο σινγκλ του Έλβις για την RCA, Heartbreak Hotel πούλησε πολύ γρήγορα ένα εκατομμύριο αντίτυπα.

Ο Πάρκερ ήταν ένας από τους καλύτερους στη δουλειά του και έκανε τα πάντα για να προωθήσει ακόμη περισσότερο τον Πρίσλεϊ, κλείνοντας μια σειρά από τηλεοπτικές εμφανίσεις. Ακόμη, έκλεισε στον Έλβις επταετές συμβόλαιο με κινηματογραφικό στούντιο, κάτι που οδήγησε στην παραμέληση της μουσικής καριέρας του, για συμμετοχή σε ταινίες. Αυτές συνήθως ήταν μιούζικαλ και σημάδεψαν τη μεταμόρφωση του Πρίσλεϊ από έναν επαναστάτη ρόκερ σε διασκεδαστή για όλη την οικογένεια. Ο Πρίσλεϊ ξεκίνησε την κινηματογραφική του καριέρα με την ταινία Love Me Tender ενώ κάποιες από τις καλύτερες ταινίες στις οποίες πρωταγωνίστησε θεωρούνται τα Jailhouse Rock και King Creole.

Η επιτυχία του Πρίσλεϊ οδήγησε τον ίδιο και τον Πάρκερ να μοιράζονται τα κέρδη ισόποσα.

Στις 20Δεκεμβρίου του 1957 ο Πρίσλεϊ λαμβάνει το φύλλο πορείας του για την υποχρεωτική θητεία του στον αμερικανικό στρατό. Στις 24 Μαρτίου του 1958 παρουσιάστηκε κανονικά στη μονάδα του στο Φρίεντμπεργκ της Γερμανίας. Κατά την παραμονή του στα γερμανικά εδάφη γνώρισε την 14χρονη Πρισίλα Μπολιέ, την κοπέλα που αργότερα θα παντρευόταν. Ο Έλβις Πρίσλεϊ επέστρεψε στις Η.Π.Α. για να αποστρατευθεί αναχωρών από τη Φραγκφούρτη. Προσγειώθηκε στις 2 Μαρτίου του 1960 στο Νιου Τζέρσεϋ και μερικές μέρες αργότερα του απονεμήθηκε τιμητικά ο βαθμός του λοχία. Ο μάνατζέρ του δήλωσε ότι υπολόγιζε ότι ο τραγουδιστής θα εισέπραττε 850.000 δολάρια σε εκείνο το έτος για εμφανίσεις του στον κινηματογράφο και την τηλεόραση. 

Το άστρο του Πρίσλεϊ είχε αρχίσει να τρεμοσβήνει την εποχή που ο ίδιος αφιερωνόταν εξ ολοκλήρου στην κινηματογραφική του καριέρα και η βρετανική “επιδρομή” στις Η.Π.Α. ήταν πλέον γεγονός, με τους Beatles να ηγούνται αυτής. Έως και τα τέλη της δεκαετίας του ’60, ο Πρίσλεϊ συμμετείχε σε μια σειρά ταινιών οι οποίες, αν και κερδοφόρες, δεν είχαν κάτι ιδιαίτερο να επιδείξουν όσον αφορά τη μουσική τους. Ο ίδιος ήταν ιδιαίτερα απογοητευμένος από την πορεία που είχε πάρει η καριέρα του. Αυτό οδήγησε σε ένα μαγνητοσκοπημένο κονσέρτο που αργότερα ονομάστηκε “’68 Comeback Special”, μεταδόθηκε από το NBC στις 3 Δεκεμβρίου 1968 και αργότερα κυκλοφόρησε σε άλμπουμ από την RCA. Ο Πρίσλεϊ είχε να δώσει ζωντανή παράσταση από το 1961 στο Περλ Χάρμπορ.

Αν και δεν είχε τον τεράστιο προϋπολογισμό των κινηματογραφικών του ταινιών, ο Πρίσλεϊ κατάφερε να βγάλει μέσα από αυτό μια παράσταση συναισθηματικού μεγαλείου, με ερμηνείες που τον έφερναν και πάλι πίσω στις ρίζες του ροκ εν ρολ. Απέφυγε να κάνει ένα απλό Χριστουγεννιάτικο σόου, όπως αρχικά αποσκοπούσε ο Τομ Πάρκερ. Η επιστροφή του το 1968 ακολουθήθηκε από ζωντανές συναυλίες το 1969, αρχικά στο Λας Βέγκας και έπειτα σε ολόκληρη την έκταση των ΗΠΑ, με αριθμό-ρεκόρ θεατών στις περισσότερες από αυτές. Παρ’ όλη την επιτυχία αυτών , ήταν η αρχή μιας νέας εποχής για τον Έλβις, κατά την οποία απομακρύνθηκε από τα “ρεύματα” που εκείνη την εποχή είχαν παγιωθεί από τους Beatles και Rolling Stones. Πολλοί ήταν αυτοί που άσκησαν κριτική σε αυτήν την απομάκρυνση από τις ρίζες του.

Μετά από εφτά χρόνια μακρυά από τα τσαρτς, το τραγούδι του Πρίσλεϊ “Suspicious Minds” έφτασε στο νούμερο 1 του Αμερικανικού Billboard στις 1 Νοεμβρίου 1969. Από το 1969 έως το 1971 θα κυριαρχήσει στις πωλήσεις δίσκων σε πολλές χώρες, με 20 συνεχόμενες επιτυχίες. Μετά από μια δεκαετία κινηματογραφικών ταινιών, η δεκαετία του ’70 σηματοδότησε την επιστροφή του καλλιτέχνη σε μια καθαρά μουσική καριέρα. Η αρχή έγινε με το σινγκλ “Kentucky Rain” το οποίο μόνο στις ΗΠΑ πούλησε πάνω από 500.000 αντίτυπα. Ακολούθησε μια σειρά επιτυχημένων δίσκων και παραστάσεων, όπως τα “Elvis Country”, “Love Letters”, “That’s The Way It Is” κ.α. Το 1973, η χρονιά ξεκίνησε με δύο παραστάσεις στη Χαβάη, μια από τις οποίες μεταδόθηκε ζωντανά σε όλο τον κόσμο μέσω δορυφόρου και την παρακολούθησαν πάνω από ένα δισεκατομμύριο τηλεθεατές. Κυκλοφόρησε και σε άλμπουμ με την ονομασία “Aloha from Hawaii via Satellite”.

Παρά τις επιτυχίες και ιδιαίτερα μετά το διαζύγιο του το 1973, ο Πρίσλεϊ άρχισε να γίνεται ιδιαίτερα απόμακρος και να παίρνει συνεχώς βάρος, ενώ μάχονταν και με την εξάρτηση του στα συνταγογραφούμενα φάρμακα, τα οποία είχαν μεγάλο αντίκτυπο στην εμφάνιση του αλλά και στην απόδοση του πάνω στη μουσική. Παρά τα όποια προβλήματα, ο Πρίσλεϊ συνέχισε τις συναυλίες και τα νέα άλμπουμ για τα επόμενα χρόνια. Το 1977 βρήκε τον Πρίσλεϊ να μάχεται με τον εαυτό του, καθώς είχε μετατραπεί σε μια καρικατούρα αυτού που ήταν πριν μερικά χρόνια. Πολλές συναυλίες δεν δόθηκαν καθόλου ενώ δεν ήταν λίγες αυτές στις οποίες το ηχητικό αποτέλεσμα ήταν κάτω του μετρίου. Αντιμέτωπος με την πολύ κακή του υγεία, έκανε την τελευταία του ζωντανή εμφάνιση στην Ιντιανάπολις, στις 26 Ιουνίου του 1977.

Η χρόνια χρήση συνταγογραφουμένων φαρμάκων επιβάρυνε σοβαρά την υγεία του. Απεβίωσε το 1977 στο κτήμα του την Graceland, σε ηλικία 42 ετών.

Στις 16 Αυγούστου 1977 στο Μέμφις του Τενεσί, ο Πρίσλεϊ βρέθηκε από τη μνηστή του, Τζίντζερ Όλντεν, ξαπλωμένος στο πάτωμα στο σπίτι του στο Μέμφις, το κτήμα Graceland. Μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο Baptist Memorial όπου και στις 3:30 μ.μ. ανακοινώθηκε ο θάνατος του, σε ηλικία 42 ετών.

Σε μια συνέντευξη τύπου που δόθηκε αργότερα, οι γιατροί ανακοίνωσαν πως ο θάνατος επήλθε από καρδιακή αρρυθμία, η οποία προκλήθηκε από μεγάλη δόση ναρκωτικών.

Η κηδεία του Πρίσλεϊ ήταν εθνικό γεγονός, το οποίο παρακολούθησαν φίλοι, θαυμαστές του και δημοσιογράφοι. Η ταφή του αρχικά έγινε στο νεκροταφείο του Φόρεστ Χιλ στο Μέμφις, δίπλα από τη μητέρα του, αλλά για λόγους ασφαλείας οι σωροί μεταφέρθηκαν στη Graceland. Μετά το θάνατο του άρχισαν να κυκλοφορούν διάφορες φημολογίες, από τον τρόπο με τον οποίο πέθανε μέχρι και το αν βρίσκεται ακόμη στη ζωή.

Ο Πρίσλεϊ ήταν βαρύτονος με φωνή με πολυποίκιλα ηχοχρώματα. Κάλυπτε 2,3 οκτάβες, με πιο ιδανική για τον Πρίσλεϊ τη μεσαία οκτάβα. Η φωνή του θύμιζε σε πολλά αυτή των τραγουδιστών ρυθμικής μπλουζ και γκόσπελ, τα μουσικά βήματα των οποίων άλλωστε ακολούθησε και ο ίδιος.

Ακόμη και στη δεκαετία του ’60, σε μια εποχή που ο ρατσισμός βρίσκονταν στο αποκορύφωμα του, ο Πρίσλεϊ πάντα έδειχνε την αγάπη του για την Αφρο-Αμερικανική μουσική και εξέφραζε αβίαστα το πόσα οφείλει σε καλλιτέχνες όπως οι B. B. King, Arthur Crudup, Τζάκι Γουίλσον, Ρόμπερτ Τζόνσον, Ivory Joe Hunter και Fats Domino.

Έως και τα μέσα του 20ού αιώνα, οι μαύροι καλλιτέχνες είχαν ελάχιστες πωλήσεις δίσκων, βγάζοντας μόνο τα προς το ζην. Άλλα από τη στιγμή που ο Έλβις αγόρασε τη μουσική του Ότις Μπλακουέλ και συνεργάστηκε με τον στιχουργό Κλοντ Ντιμίτριους, η μουσική βιομηχανία πέρασε σε μια νέα διάσταση.

Δεν ήταν λίγοι όμως αυτοί που κατηγόρησαν τον Πρίσλεϊ πως απλώς κλέβει την αφροαμερικανική μουσική. Σύμφωνα με τον καθηγητή Μάικλ Μπέρτλαντ του πανεπιστημίου του Τενεσί, ο Πρίσλεϊ δανείστηκε από τους μαύρους ακριβώς όσα δανείστηκε από τους λευκούς και πως όσοι υποστηρίζουν κάτι τέτοιο απλώς δεν γνωρίζουν τις πολλαπλές επιρροές που είχε. Ουσιαστικά, η εκκλησιαστική μουσική γκόσπελ ήταν μια από τις κύριες επιρροές για τη μετέπειτα πορεία του Πρίσλεϊ και το κύριο θεμέλιο όλης της μουσικής του παιδείας.

Άρθρο της Άννας Ψυχογιού

Η Άννα Ψυχογιού γεννήθηκε στην Άρτα και τα τελευταία χρόνια ζει στην Στοκχόλμη όπου εργάζεται ως καθηγήτρια υποκριτικής. Έχει σπουδάσει ηθοποιός στην Δραματική Σχόλη  ‘’ Μαίρης Βογιατζή Τράγκα ’’ στη Αθήνα και παράλληλα κάνει σκηνοθεσία θεατρικών έργων. Τον ελεύθερο χρόνο της ασχολείται κυρίως με τις μεταφράσεις θεατρικών έργων που ανεβάζει. Της αρέσει να διαβάζει βιβλία , να ακούει μουσική και να πηγαίνει ταξίδια.