Παγκoσμια Ημερα Ποιησης: Μια ξεχωριστη μερα για την ποιηση
Αφιέρωμα:Ειρήνη Αντωνίου
Η 21η Μαρτίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης. Κάθε χρόνο διεξάγονται εκδηλώσεις οι οποίες είναι αφιερωμένες σε νέους ποιητές, σε ποιητές που ξεχώρισαν και άφησαν το στίγμα τους στα γράμματα. Επίσης, η ποίηση ενισχύεται από τα ΜΜΕ ενώ η απαγγελία ποιημάτων δίνει ώθηση ώστε το κοινό να γνωρίσει καλύτερα αυτή την τέχνη και να ανακαλύψει νέες πηγές έμπνευσής και δημιουργίας. Η ιδέα ξεκίνησε το 1997 από τον λογοτέχνη Μιχαήλ Μήτρα. Δύο χρόνια αργότερα η UNESCO στην Γενική Διάσκεψη του Παρισιού ανακήρυξε την 21η Μαρτίου ως την ημέρα των ποιητών έπειτα από την εισήγηση του συγγραφέα και πρέσβη της Ελλάδας στην UNESCO, Βασίλη Βασιλικού.
Ένας καθοριστικός λόγος που επιλέχθηκε η 21η Μαρτίου ως ημέρα της ποίησης είναι ότι η συγκεκριμένη ημερομηνία μπαίνει σε εαρινή ισημερία. Η 21η Μαρτίου είναι μια ξεχωριστή μέρα της Άνοιξης καθώς συνδυάζεται το φως με το σκοτάδι, η μέρα με την νύχτα και η αισιοδοξία με το πένθος.
Μιχαήλ Μήτρας: Ο εμπνευστής της παγκόσμιας ημέρας ποίησης
Ο Μιχαήλ Μήτρας ήταν ποιητής και πεζογράφος. Υπήρξε ένας πρωτοπόρος της λογοτεχνίας αλλά κυρίως ήταν εκείνος που έθεσε τις βάσεις για την παγκόσμια ημέρα ποίησης.
Ο Μιχαήλ Μήτρας γεννήθηκε στον Βόλο το 1944. Αρχικά σπούδασε στην Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και αργότερα ακολούθησε σπουδές ραδιοσκηνοθεσίας στο Λονδίνο. Παρόλα αυτά γρήγορα τον κέρδισε η λογοτεχνία. Το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Φανταστική νουβέλα» κυκλοφόρησε το 1972. Για ένα διάστημα διετέλεσε βασικό στέλεχος της Εταιρείας Συγγραφέων. Στον ίδιο φορέα κατέθεσε την πρόταση του ώστε να πάρει σάρκα και οστά η Διεθνής Ημέρα Ποίησης. Ο Μιχαήλ Μήτρας εμπνεύστηκε αυτή την σπουδαία ημέρα με αφορμή τις εκδηλώσεις για την ποίηση σε Ευρωπαϊκές χώρες. Την ιδέα του Μιχαήλ Μήτρα ενστερνίστηκαν η ποιήτρια Λύντια Στεφάνου και ο ποιητής και μελετητής της ποίησης, Κώστας Στεργιόπουλος.
Τα κείμενα του Μιχαήλ Μήτρα αποτυπώνουν το πνεύμα του σπουδαίου λογοτέχνη. Υπήρξε ένα ιδιαίτερα καλλιτεχνικό, δημιουργικό και ανήσυχο πνεύμα που απεχθανόταν την ημιμάθεια και την μετριότητα με κάθε τρόπο.
Ενδεικτικά η εργογραφία του Μιχαήλ Μήτρα περιλαμβάνει βιβλία ποίησης, όπως: «Ασταθές πεδίο» (1984), «Η τελευταία εικόνα του κόσμου» (1987) και «Η παράδοξη οικειότητα του αγνώστου» (1997). Ως πεζογράφος έγραψε, μεταξύ άλλων, τα βιβλία: «Αόριστες λεπτομέρειες» (1990) και «Μηχανή αναζήτησης» (2008). Ο Μιχαήλ Μήτρας έφυγε από την ζωή το 2019 όμως το έργο που άφησε πίσω του είναι αξιέπαινο και ανεκτίμητο.
Η παρουσία της Ελλάδας στα Βραβεία Νόμπελ λογοτεχνίας
Με αφορμή λοιπόν την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης είναι αναγκαίο να αναφέρουμε την προσφορά της Ελλάδας στην ποίηση δη στο διεθνές στερέωμα. Από την απαρχή των Βραβείων Νομπέλ λογοτεχνίας μόνο δύο Έλληνες έφθασαν να κερδίσουν το πολυπόθητο βραβείο. Ο Οδυσσέας Ελύτης και ο Γιώργος Σεφέρης, καταξιωμένοι ποιητές και οι δύο, τίμησαν την Ελλάδα και τον πολιτισμό της σε όλο τον κόσμο.
Ο Γιώργος Σεφέρης ήταν ο πρώτος Έλληνας λογοτέχνης που τιμήθηκε με Νόμπελ τον Δεκέμβριο του 1963. Ήταν πολυγραφότατος με ποιήματα, μυθιστορήματα και δοκίμια που μεταφράστηκαν σε άλλες γλώσσες. Ανήκε στην φημισμένη «Γενιά του ‘30». Η Σουηδική Ακαδημία τον βράβευσε λόγω του υπέροχου λυρικού ύφους του που είναι εμπνευσμένο από το βαθύ του αίσθημα για το ελληνικό πολιτιστικό ιδεώδες. Το τελευταίο ποίημα του Γιώργου Σεφέρη φέρει τον τίτλο «Επί Ασπαλάθων», το οποίο γράφτηκε το 1971 και ήταν μια διαμαρτυρία κατά της δικτατορίας.
Ήταν ωραίο το Σούνιο τη μέρα εκείνη του Ευαγγελισμού πάλι με την άνοιξη.
Λιγοστά πράσινα φύλλα γύρω στις σκουριασμένες πέτρες το κόκκινο χώμα κι ασπάλαθοι
δείχνοντας έτοιμα τα μεγάλα τους βελόνια και τους κίτρινους ανθούς.
Απόμακρα οι αρχαίες κολόνες, χορδές μιας άρπας αντηχούν ακόμη…
(Γ. Σεφέρης, 31 του Μάρτη 1971)
Ο Οδυσσέας Ελύτης ήταν σπουδαίος ποιητής και ζωγράφος. Τιμήθηκε με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1979. Η Σουηδική Ακαδημία τον βράβευσε λόγω της ποίησης του η οποία με φόντο το ελληνικό στοιχείο και την ελληνική παράδοση ζωντανεύει τον αγώνα του σύγχρονου ανθρώπου για ελευθερία και δημιουργικότητα. Ο Οδυσσέας Ελύτης όπως και ο Σεφέρης στην «Γενιά του ‘30». Το «Άξιον Εστί» είναι ένα κορυφαία έργα του Οδυσσέα Ελύτη αλλά και μια σημαντική στιγμή για την ελληνική λογοτεχνία. Η πλούσια εργογραφία του βραβευμένου ποιητή περιλαμβάνει μια σειρά από ποιητικές συλλογές, δοκίμια και μεταφράσεις.
Σ’ αγαπάω μ’ ακούς;
Κλαίω, πως αλλιώς, αφού αγαπιούνται οι άνθρωποι
κλαίω για τα χρόνια που έρχονται χωρίς εμάς
και τραγουδάω για τα αλλά που πέρασαν, εάν είναι αλήθεια.
Για τα “πίστεψέ με” και τα “μη”.
Μια στον αέρα μια στη μουσική,
εάν αυτά είναι αλήθεια τραγουδάω
κλαίω για το σώμα πού άγγιξα και είδα τον κόσμο. ..
(Οδ. Ελύτης, Απόσπασμα από το «Μονόγραμμα», 1972)
Βιβλιογραφία
Πασαμιχάλη, Ε. (2019). Μιχαήλ Μήτρας: Έφυγε από τη ζωή ο εμπνευστής της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης. Δημοσιεύθηκε στο bookbar.gr. (Τελευταία πρόσβαση 19/3/2021).
Αθανασοπούλου, Σ. (2020). Ποιοι Έλληνες λογοτέχνες έχουν βραβευτεί με Νόμπελ και ποιοι ήταν υποψήφιοι για το βραβείο; Δημοσιεύθηκε στο thematofylakes.gr. (Τελευταία πρόσβαση 19/3/2021).
Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης (2020). Δημοσιεύθηκε στο sansimera.gr. (Τελευταία πρόσβαση 17/3/2021).
Γιώργος Σεφέρης. (2020). Δημοσιεύθηκε στο sansimera.gr. (Τελευταία πρόσβασης 19/3/2021).
Οδυσσέας Ελύτης. (2020). Δημοσιεύθηκε στο sansimera.gr. (Τελευταία πρόσβασης 19/3/2021).
Αφιέρωμα:Ειρήνη Αντωνίου
Γεια σας φίλοι αναγνώστες του Thess Culture. Ονομάζομαι Ειρήνη Αντωνίου και είμαι απόφοιτος του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης με κατεύθυνση στην Διοίκηση και Οικονομία. Κατάγομαι από την Θεσσαλονίκη και τον ελεύθερο χρόνο μου ασχολούμαι με την αρθρογραφία, την ανάγνωση βιβλίων, την μουσική και τα ταξίδια.
