Ο φασισμος των καταπιεσμενων
‘Αρθρο του Παύλου Παυλίδη
Αντιγράφω από το λεξικό το «Λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας» του Γ. Μπαμπινιώτη, εκδ. Κεντρο Λεξικολογίας ΕΠΕ, 2η έκδοση, το 2002
φασισµός (ο)
1. ΙΣΤ. ιδεολογία και πολιτικό σύστημα εθνικιστικού και ολοκληρωτικού χαρακτήρα, το οποίο εγκαθίδρυσε στην Ιταλία ο Μουσσολίνι το 1922
2. (κατ’ επέκτ.) οποιαδήποτε ιδεολογία ή πολιτικό σύστηµα εθνικιστικού και ολοκληρωτικού χαρακτήρα, όπως στη χιτλερική Γερμανία
3. (εκφραστ.) οποιοδήποτε σύστημα ή μορφή καταπίεσης, αυθαιρεσίας.
[ΕΤΥΜ. < ιταλ. fascismo < fascia «δέσµη, ταινία» < λατ. fascis (κυρ.
πληθ. fasces), αρχαίο ρωμαϊκό έμβλημα που υιοθέτησε ο Μουσσολίνι
το 1919 (ως σύμβολο τού κινήματος του), το οποίο παρίστανε µια δέσμη ράβδων µε έναν πέλεκυ].
ολοκληρωτισμός (ο)
σύστημα διακυβέρνησης που δεν αφήνει κανένα
περιθώριο για ατομική ελευθερία και δράση και επιδιώκει να ελέγξει όλες τις
πλευρές τής κοινωνικής ή/και τής προσωπικής ζωής τού πολίτη και να τις
καθυποτάξει στην κρατική εξουσία (λ.χ. η δικτατορία, ο φασισμός, η
θεοκρατία κ.α.)
Παρακάτω αναφέρω τις απόψιες δύο γνωστών προσωπικοτήτων σχετικά με τον φασισμό.
- Ο E. Gentile, ιστορικός ειδικός στον φασισμό) περιγράφει τον φασισμό ως «αγιοποίηση της πολιτικής» μέσω ολοκληρωτικών μεθόδων
(πηγή: Emilio Gentile, The Sacralization of Politics in Fascist Italy, translated by Keith Botsford (Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1996).
- Ο F. Roosevelt έγραψε για τον φασισμό: “Η πρώτη αλήθεια είναι ότι η ελευθερία μιας δημοκρατίας δεν είναι ασφαλής, αν οι άνθρωποι ανέχονται την ανάπτυξη της ιδιωτικής δύναμης σε σημείο όπου γίνεται ισχυρότερη από το δημοκρατικό κράτος το ίδιο. Αυτό, στην ουσία, είναι ο φασισμός — ιδιοκτησία της κυβέρνησης από ένα άτομο, μια ομάδα, ή από οποιαδήποτε άλλη ιδιωτική εξουσία“
Υπάρχουν πάρα πολλοί που μίλησαν, μελέτησαν και εξήγησαν τον φασισμό. Από τις παραπάνω αναφορές, αυτό που καταλαβαίνω είναι ότι ο φασισμός είναι οποιοδήποτε σύστημα ή μορφή καταπίεσης και αυθαιρεσίας, το οποίο χρησιμοποιεί ολοκληρωτικές μεθόδους έτσι ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι μια κοινωνικής ομάδας ή ενός έθνους.
Και ενώ η κοινή λογική λέει οτι αυτοί που έχουν ήδη αδικηθεί από ένα φασιστικό σύστημα, δεν είναι δυνατόν να χρησιμοποιούν τον ίδιο το φασισμό για να επιτεθούν, έρχεται ο Α. Hitler να πει:
Η μεγάλη δύναμη του ολοκληρωτικού κράτους είναι ότι αναγκάζει αυτούς που το φοβούνται να το μιμηθούν.
Όλα αυτά παραπάνω ήταν η θεωρία. Ποια ήταν, όμως, η αφορμή για την θεωρία?
Περπατάω στην παραλία και με πλησιάζει έγχρωμος μικροπωλητής που πουλάει πλεκτά βραχιολάκια (ναι, αυτοί που σου πιάνουν κουβέντα και προσπαθούν να σου φορέσουν το βραχιολάκι έτσι ώστε να το αγοράσεις). Καταλαβαίνω τι θέλει και ενώ ξεκίνησε με ένα απλό hello my friend, προσπαθώ να τον αποφύγω, κάνω μια αρνητική κίνηση με το χέρι για να του δείξω ότι δεν μ’ ενδιαφέρει το εμπόρευμα του. Συνεχίζει ακάθεκτος και χαμογελαστός. «Ένα βραχιόλι φίλε μου». Είμαστε σχεδόν δίπλα πια και το λέω «Όχι, ευχαριστώ» και ταυτόχρονα προσπαθώ να μην τον αφήσω να μου περάσει το βραχιόλι στο χέρι. Και μου απαντάει το εξωφρενικό «δεν θέλεις να πάρεις από μένα επειδή είμαι μαύρος?»
Είμαι σε μεγάλη παρέα και μέσα σε όλα τα υπόλοιπα που συζητάμε, είπαμε και για τα gay parades. Και τους είπα την άποψη μου. Ότι, δηλαδη, είναι ένας λάθος τρόπος διαμαρτυρίας. Δεν μπορεί να ζητάς από (την συντηρητική) κοινωνία να σε αποδεχθεί και να σε εκτιμήσει όταν εσύ ο ίδιος αυτοεξευτελίζεσαι στο όνομα της ελευθερίας σου. Προσπάθησα να πω ότι τα gay parades δεν αντιπροσωπεύουν όλους τους ομοφυλόφιλους. Και τότε ήρθε το απρόσμενο. Με είπαν ομοφοβικό και ρατσιστή. Ενώ ακόμα και άνθρωποι που έχουν την ίδια άποψη με μένα, δεν είπαν τίποτα για να μην τους πάρει και αυτούς η «μπάλα».
Πάλι σε παρέα μιλάμε για το μεταναστευτικό, με αφορμή την είδηση ότι οι αρχές της Λωζάνης είπαν όχι, στο αίτημα ζευγαριού μουσουλμάνων να τους χορηγηθεί η ελβετική υπηκοότητα επειδή και οι δύο αρνήθηκαν να κάνουν χειραψία με άτομα του αντίθετου φύλου και έδειξαν μεγάλη δυσκολία στο να απαντήσουν ερωτήσεις που τους έγιναν από άτομα του αντίθετου φύλου. Και πάλι είπα την γνώμη μου ότι ορθώς έπραξαν οι αρχές της Λωζάνης. Γιατί πιστεύω ότι σε μια οργανωμένη κοινωνία, οι αρχές και οι νόμοι της κοινωνίας-κράτους πρέπει να είναι ανώτερες από τις αρχές και τους νόμους της θρησκείας και γι’αυτό θα έπρεπε οι συγκεκριμένοι μουσουλμάνοι να δεχθούν τις αρχές της χώρας που ζητούν να τους δεχθεί. Και τότε ήρθε ο κεραυνός από τον υπερορθόδοξο της παρέας. Και πάλι ρατσιστής. Γιατί χρησιμοποιώ μια αδυναμία των μουσουλμάνων (που βασίζεται στη θρησκεία τους, θα συμπληρώσω εγώ) για να μην τους βοηθήσω. Και ότι τους ξεχωρίζω από τους υπόλοιπους. Το καλό στο συγκεκριμένο παράδειγμα είναι ότι η άποψη μου έκανε έναν ορθόδοξο να υποστηρίξει τον μουσουλμανισμό.
Κοινό και των τριών παραπάνω παραδειγμάτων είναι ότι προσπαθούν να δημιουργήσουν την ενοχή του ρατσισμού και του φασισμού έτσι ώστε να πετύχουν το σκοπό τους ή να επιβάλουν την άποψη τους. Πιθανών στα πρώτα στάδια της μετάλλαξης του, ο φασισμός να πατάει πάνω σε καλές προθέσεις αλλά μετά μεταμορφώνεται σε τέρας. Γι’αυτό πρέπει να προσέχουν αυτοί που χρησιμοποιούν αυτές τις μεθόδους γιατί κινδυνεύουν να γίνουν και αυτοί, ίδιοι με αυτούς που κατηγορούν.
Όλοι οι άνθρωποι έχουμε τα ίδια δικαιώματα και πρέπει να έχουμε τις ίδιες ευκαιρίες. Το χρώμα, τα κιλά, η εξωτερική εμφάνιση, το φύλο, οι σεξουαλικές προτιμήσεις δεν πρέπει να διαχωρίζουν τους ανθρώπους. Όλα αυτά είναι πράγματα τα οποία μας ξεχωρίζουν αλλά δεν πρέπει να μας διαχωρίζουν.
Το ότι υποστηρίζω την ισότητα των ανθρώπων, ανεξαρτήτου χρώματος, δεν σημαίνει ότι θα δεχθώ οποια βλακεία θέλει να μου πουλήσει ένας έγχρωμος. Το ότι υποστηρίζω την ίση αντιμετώπιση των ομοφυλοφίλων και των ετεροφυλόφιλων δεν σημαίνει ότι θα συμφωνώ με όποια βλακεία κάνουν είτε οι μεν είτε οι δε. Το ότι υποστηρίζω την ανάγκη κάποιων ανθρώπων για μια καλύτερη ζωή, δεν σημαίνει ότι θα δεχθώ την κατάπτωση των αρχών της κοινωνίας για να αισθανθούν καλύτερα αυτοί.
Έγκειται στα πλαίσια του ολοκληρωτισμού να ζητάς από μια ολόκληρη κοινωνία να ζήσει σύμφωνα με τα δικά σου θέλω επειδή είσαι διαφορετικός. Είναι λάθος της κοινωνίας να σε διαχωρίζει (είτε λόγω χρώματος, είτε λόγω φύλου είτε λόγω σεξουαλικών προτιμήσεων) αλλά και εσύ πατάς πάνω στο λάθος της κοινωνίας και κάνεις ένα ακόμα λάθος. Ποτέ ένα λάθος δεν διορθώνεται με ένα ακόμα λάθος. Είμαστε άνθρωποι και θα πρέπει να κρινόμαστε ως άνθρωποι και όχι σαν άσπροι, μαύροι, άντρες, γυναίκες κλπ.
Ποια είναι, λοιπόν, αυτή η διεργασία που κάνει αυτές τις ομάδες που έχουν καταπιεστεί, να χρησιμοποιούν τις ίδιες μεθόδους με τις οποίες καταπιέστηκαν, για να πιέσουν τους υπόλοιπους?
Η ιστορία έχει αποδείξει ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα στις αλλαγές που συντελούνται στον κόσμο (οποιουδήποτε είδους αλλαγές) είναι η ίδια η διαχείριση των αλλαγών. Η κοινωνία είναι ένα σύστημα που λειτουργεί με βάσει δεδομένα που έχουν περαστεί στο «σκληρό της δίσκο» και συνήθως έχει ισχυρές αντιστάσεις απέναντι στις αλλαγές. Όταν θέλεις να αλλάξεις κάτι τότε μπορείς είτε να επιτεθείς στην κοινωνία έτσι ώστε να την νικήσεις και να επιβάλεις την θέση-άποψη σου ή να μπορέσεις να χρησιμοποιήσεις τις λειτουργίες της ίδιας της κοινωνίας για να μπορέσεις να κάνεις την άποψη σου ένα ακόμα δεδομένο στη λειτουργία της κοινωνίας. Η πρώτη είναι πολύ πιο «αιματηρή» αλλά γρήγορη και με αμφίβολα αποτελέσματα ενώ η δεύτερη είναι αναίμακτη αλλά πιο αργή και με υψηλά επίπεδα επιτυχίας.
Και κάπου εκεί νομίζω είναι το μυστικό στην προηγούμενη ερώτηση μου. Μάλλον όλες αυτές οι καταπιεσμένες ομάδες δεν έχουν την υπομονή να μπορέσουν να κερδίσουν την παρτίδα εκ των έσω. Και επιλέγουν την κατά μέτωπο επίθεση προς όλους και όλα. Επιλέγουν να ματώνουν προκειμένου να επιτύχουν το σκοπό τους γρηγορότερα, αδιαφορώντας για όλες αυτές τις ψυχές που θυσιάζονται.
Και κλείνω με μια ακόμα ερώτηση. Τελικά ο σκοπός αγιάζει τα μέσα?
Σύνταξη:Παύλος Παυλίδης
Γεννήθηκα στην Γερμανία (τότε Δυτική Γερμανία) το 1975. Μεγάλωσα, πήγα σχολείο και τελικά έφυγα από την Παλαιοκώμη Σερρών το 1994 για να σπουδάσω. Το 2000 τελείωσα και το ΜΒΑ και μετά από ένα σύντομο πέρασμα στον ελληνικό στρατό, βγήκα στην αγορά εργασίας. Κατέληξα για πολλά χρόνια στέλεχος σε πολυεθνική εταιρία.
Αλλά αν για κάτι είμαι περήφανος είναι γιατί μπορώ να σκέφτομαι.
Τα υπόλοιπα θα τα πουν οι άνθρωποι που με γνωρίζουν.
Αγαπημένο μου quote, από την «Ασκητική» του Καζαντζάκη:
«’Ο,τι δεν συνέβη ποτέ, είναι ό,τι δεν ποθήσαμε αρκετά»
