ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΙ ΚΑΙ COVID-19

Άρθρο της Ελένης Καλαϊτζή

Ποιος θα μας το έλεγε ότι θα ζούσαμε μια τέτοια κατάσταση!

Ποιος θα μας το έλεγε ότι αυτά που βλέπαμε στις ταινίες επιστημονικής φαντασίας, κατά τις οποίες ένας ιός μολύνει όλο τον κόσμο και οι άνθρωποι προσπαθούν να σωθούν θα τα βιώναμε στην πραγματική ζωή. Κλεισμένοι στο σπίτι, μακριά από τα αγαπημένα μας πρόσωπα, προσπαθώντας να κάνουμε ό, τι είναι δυνατόν για να περάσουν ευχάριστα, δημιουργικά ή τουλάχιστον όχι τόσο δυσάρεστα αυτές οι μέρες. Έρχονται όμως στιγμές που θες απεγνωσμένα να πας να δεις τους ηλικιωμένους δικούς σου ανθρώπους: γονείς, παππούδες, γιαγιάδες. Αλλά σκέφτεσαι ότι όλο αυτό γίνεται περισσότερο γι’ αυτούς τους ανθρώπους, τους ηλικιωμένους μας, τις ευπαθείς μας ομάδες, χωρίς βέβαια να αποκλειόμαστε κι οι νεότεροι όπως φαίνεται από τα στοιχεία.

  Πώς μπορεί να νιώθει όμως ένας ηλικιωμένος μέσα σε  αυτή την κατάσταση; Σίγουρα δε βρίσκονται όλοι στην ίδια θέση. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που καθορίζουν τον τρόπο που θα το βιώσει όλο αυτό ένας ηλικιωμένος. Σίγουρα για ένα ζευγάρι ηλικιωμένων που είναι καλά στην υγεία του τα πράγματα είναι λιγότερο δύσκολα. Έχουν την καθημερινότητα τους, ο ένας τον άλλον, με ένα μεγάλο βέβαια κενό: τα παιδιά και τα εγγόνια τους. Σε αυτή την περίπτωση, εμείς ως παιδιά κι εγγόνια ηλικιωμένων οφείλουμε να δηλώνουμε το παρόν με όποιον τρόπο μπορούμε, όπως το τηλέφωνο, εκδηλώνοντας τα συναισθήματά μας και συμπεριλαμβάνοντας τους παππούδες και τους γονείς μας στην καθημερινότητα μας, ακόμα και χωρίς να υπάρχει φυσική επαφή. Δεν πρέπει δηλαδή να χαθεί η ουσία της σχέσης. Επίσης, πρέπει να τους υπενθυμίζουμε τους λόγους για τους οποίους γίνεται όλο αυτό και να τους ενθαρρύνουμε αναφέροντας τις στιγμές που θα περάσουμε όταν θα ξαναβρεθούμε.

Πάμε τώρα σε μια άλλη ομάδα ηλικιωμένων: σε αυτούς που έχουν χάσει τον/τη σύζυγο κι είναι μόνοι τους στο σπίτι. Γι’ αυτούς, η απουσία των κοντινών τους ανθρώπους ίσως να είναι πιο έντονη, ωστόσο εάν η υγεία τους είναι καλή μπορούν και πάλι να διατηρήσουν μια ομαλή «λειτουργική» καθημερινότητα. Όσον αφορά τη μοναξιά, αυτό που οφείλουμε να κάνουμε είναι να τους υπενθυμίζουμε ότι στην ουσία δεν είναι μόνοι κι ότι όλο αυτό γίνεται για το καλό τους. Τα συχνά τηλεφωνήματα, το ενδιαφέρον μας για το πώς περνά η μέρα τους, αλλά και η εμπλοκή τους στη δική μας καθημερινότητα ώστε να νιώθουν χρήσιμοι είναι μικρά λιθαράκια τα οποία μπορούν να δώσουν ζωή στους ανθρώπους μας. Άλλωστε η κατάσταση είναι προσωρινή, έτσι δεν είναι;  

  Ας προχωρήσουμε σε μια ακόμα ομάδα ανθρώπων, η οποία ενέχει τους μεγαλύτερους κινδύνους και τα μεγαλύτερα διλήμματα. Η ομάδα των ηλικιωμένων ασθενών. Η τρίτη ηλικία πολύ συχνά συνοδεύεται από ασθένειες διαφόρων τύπων κι οι άνθρωποι αυτοί σε κάποιες περιπτώσεις χρειάζονται συνεχή φροντίδα για να μπορούν να ζήσουν με μία καλή ποιότητα ζωής. Σε αυτές τις δύσκολες μέρες όμως τι γίνεται; Εδώ τα πράγματα δυσχεραίνουν και για εμάς: «να πάω στη μαμά μου μόνο για τα απαραίτητα»; «να μην πάω καθόλου και να αφήσω μόνο τη γυναίκα που τη βοηθάει»; «αν νιώσει ότι την εγκαταλείπω»; Δίκοπο μαχαίρι! Όταν στην εξίσωση υπάρχει μια ασθένεια, τα συναισθήματα γίνονται πιο έντονα. Ένοχες, δεύτερες σκέψεις για τον τρόπο διαχείρισης που ακολουθούμε, θλίψη που δεν μπορούμε να είμαστε όσο παρόντες θα θέλαμε στο δικό μας άνθρωπο. Σε αυτές τις περιπτώσεις, όταν η νοητική κατάσταση του ανθρώπου μας το επιτρέπει, θα ήταν βοηθητική μια συζήτηση, ώστε να δούμε και τη δική τους οπτική γωνία.

Αντί δηλαδή να βασανιζόμαστε με σκέψεις του τύπου «νιώθει εγκαταλελειμμένος»  μπορούμε απλά να συζητήσουμε με τον άνθρωπο μας εκφράζοντας τις σκέψεις μας. Είναι πολύ πιθανόν ο γονιός μας, ο παππούς μας, η γιαγιά μας να έχει καταλάβει απόλυτα την κατάσταση, να γνωρίζει τους κινδύνους και να  είναι σύμφωνος με το μοτίβο που έχουμε αποφασίσει να ακολουθήσουμε.

 Αυτή η κατάσταση είναι πρωτόγνωρη για όλους μας και σίγουρα μέσα σε αυτό το διάστημα έχουν κάνει τον κύκλο τους πολλά συναισθήματα. Ο καθένας προσπαθεί να διαχειριστεί όσο καλύτερα μπορεί αυτά που του συμβαίνουν με γνώμονα την υγεία, τόσο τη δική του όσο και των συνανθρώπων του. Οι ηλικιωμένοι μας, αυτή η ιδιαίτερη ομάδα της κοινωνίας μας, οι άνθρωποι που μας μεγάλωσαν, περνούν κι αυτοί όπως κι εμείς από διάφορες φάσεις. Αυτό που έχει μεγάλη σημασία είναι η αίσθηση της αγάπης και ενδιαφέροντος από εμάς. Διότι η μοναξιά που μας επιβάλλει η καραντίνα είναι «σωματική».

Στο χέρι μας είναι να την κρατήσουμε σε αυτό το επίπεδο και να  μην την αφήσουμε να εισέλθει  στις ψυχές τις δικές μας αλλά και των ανθρώπων μας.

Σύνταξη:Ελένη Καλαϊτζή

Ποια είναι η Ελένη

Ήρθε λοιπόν η ώρα να γνωριστούμε! Είμαι η Ελένη, 26 χρονών και κατάγομαι από το Λαγκαδά/Θεσσαλονίκης. Είμαι απόφοιτη του τμήματος Ψυχολογίας ΑΠΘ και φέτος ολοκληρώνω το Μεταπτυχιακό μου στην Εφαρμοσμένη Ψυχολογία με κατεύθυνση Κλινική Νευροψυχολογία. Αγαπώ πολύ τα βιβλία και το γράψιμο. Η θεματολογία της στήλης αφορά τον τομέα της Ψυχολογίας, έχω διάφορες ιδέες και είμαι ανοιχτή και σε ιδέες δικές σας, σε θέματα που θα σας ενδιέφερε να διαβάσετε