ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΒΑΚΙΡΤΖΗΣ: Ο ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΙΛΑΕΙ ΞΕΣΤΗΘΟΣ & ΠΡΩΤΙΣΤΩΣ ΜΕ ΤΟ ΕΡΓΟ ΠΟΥ ΠΑΡΑΓΕΙ
Συνέντευξη:Αγγελική Κερπιτσοπούλου
Γεννήθηκε το 1995. Πήρε τις πρώτες γνώσεις στη ζωγραφική και γλυπτική απο τους γονείς του σπούδασε ηλεκτρονική σχεδίαση και αργυροχρυσοχοϊα . Συμετείχε σε αρκετά φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους καθώς και σε ομαδικές εκθέσεις ζωγραφικής. Συνεχίζει τις σπουδές του στην ζωγραφική.
Τι αποτέλεσε πηγή έμπνευσης ώστε να ασχοληθείς με τον κόσμο της τέχνης; Πότε ένιωσες την ανάγκη αυτή;
Θα ήμουν απρόσεκτος αν έλεγα ότι από το γάλα που έπινα μου ήρθε το ηδύφως ή ότι άρχισα να πλάθω εικόνες για κάποιο μουστερή. Ακόμα και ότι ήταν ένα βακτήριο που με δηλητηρίασε, αλλά στάθηκε ωφέλιμο στο να με κάνει να αρχίσω να ζωγραφίζω. Ενήργησα με ζήλο και δραστηριότητα για να συνθέσω έργο. Σπούδασα την τέχνη με δάσκαλο τον πατέρα μου τον Γιάννη Βακιρτζή και τη μητέρα μου Μαρία Χαντζοπουλου Βακιρτζή. Μετά συνέλαβα με δισταγμό και κωδικοποίησα τα πρωτόγνωρα που παρελαύνουν και την προέλευσή τους. Επίσης, εκμεταλλεύτηκα με ευταξία πιστεύω τις συμπτώσεις ώστε να οικειοποιήσω περισσότερα στοιχεία στο έργο μου. Την απόφαση να πάθω εξάρτηση επαγγελματική από την τέχνη την πήρα όταν ήμουν 7 χρονών που συμμετείχα με έργα μου γλυπτά στην ετήσια ομαδική έκθεση Γεραγοτών καλλιτεχνών στο Πέραμα Γέρας της Λέσβου.
Ποιος θεωρείς ότι είναι ο ρόλος του καλλιτέχνη σε ένα κόσμο που μεταβάλλεται συνεχεία;
Μέσα σε ένα κόσμο που μεταβάλλεται συνέχεια, το ότι η τέχνη εξευγενίζει δεν αλλαζει . Αυτό δεν ενταφιάστηκε από το χέρι του Χάρου. Ούτε το ότι με πολλούς κόπους προσπαθεί να βρίσκεται κοντά στους συνανθρώπους ο καλλιτέχνης, πρωταγωνιστής, με απαραίτητη γενναιοψυχία και μεγαλοφροσύνη και με αγάπη στον λαό, απαλλαγμένος από κάθε είδους αντίθετες προς αυτό επιρροές. Ο καλλιτέχνης που είναι ανεδαφικός και άστατος θα αντιμετωπίσει το άλυτο πρόβλημα να ενταφιαστεί κλιμακωτά από τη λαιμαργία του νεωτερισμού και από τον φόβο της απόρριψης. Να στριγγλίσει μπροστά στο φιλοθεάμων κοινό θα είναι η συνισταμένη. Προτιμότερο θα ήταν να σμιλεψει μία ροπογραφία. Συνιστάται ως πιο υγιεινό. Το ότι θα δεινοπαθεί με το επάγγελμα με ιδρώτα και τα παραπτώματα του τα ορθολογικά, αυτό δείνει μια τραγικότητα, ότι θα είναι χαλεπά τα πράγματα, αυτό κάνει μια δηλητηριώδη βαβούρα που εμποδίζει τη δημιουργία. Θα υπάρξει πίεση και δε θα μπορέσει να φτιάξει έργο. Νιώθει μέσα σε ένα κόσμο που διαρκώς αλλάζει ότι αυτός ωχριά μπρος στους αστράπτοντες. Αυτή είναι και η ταφή. Ο καλλιτέχνης πρέπει να μιλάει ξέστηθος και πρωτίστως με το έργο που παράγει. Αν κάνει σαν υαλουργός τεχνίτης δε γιατρεύεται η βαβούρα. Αυτόκλητος πιστεύω πρέπει να είναι στην έκφρασή του. Στον ρόλο του αν είναι μικρόμυαλος ή πανέξυπνος , πολύπλευρο γίνεται το θέμα. Στο επάγγελμα, μερικοί γρήγορα καταρτίζονται με την τεχνική για να παίρνουν τροφή και θεωρούν πως περιττεύει η σοφία. Από εκεί και πέρα ” Πονέντε και Λεβάντε μου ένα ραπόρτο κάντε μου ” όπως γράφει ο Οδυσσέας Ελύτης σε ποίημά του.
Αν σου ζητούσαν να ξεχωρίσεις μόνο μια έννοια την οποία θα επικοινωνούσες μέσα από τα έργα σου, ποια θα ήταν αυτή και γιατί;
Η έννοια του «fortissimo» είναι ένας όρος της μουσικής που σημαίνει να ηχήσουν τα όργανα δυνατά. Όπως στην αρχαία τραγωδία που το κάνει αυτό ο χορός. Πολλές φωνές ενωμένες. Τώρα το πώς γίνεται στα εικαστικά έχει σχέση με την αρμονία. Αν είναι μόνο με νεύρο η ένταση, θα μας περιμένει στο τέλος του τούνελ ο Μπαμπούλας. Είναι ένα τυφλό fortissimo αυτό. Το δικό μου θέλω να περιβάλλεται από ευοσμία. Με κατεργασία και σβελταδα να ξετρυπωνει μέσα από το έργο. Για να κάνω το σημείο ακμής επιλέγω την αναδίπλωση δύο αμφοτεροβαρων πτυχών. Η μία είναι το μυστήριο τής ατονίας που φοβάται τη δράση και η άλλη το fortissimo. Εάν λείπει το μυστήριο , η ένταση θα παρουσιαστεί ως μια ξαφνική λάμψη διακόσμησης. Οι αγώγιμες αξίες εξευμενίζονται . Ύψιστο σημείο ακμής είναι η μορφή.
Παρόλο το νεαρό της ηλικίας σου, τη δουλειά σου διακρίνει μια ιδιαίτερη ωριμότητα. Πού πιστεύεις οφείλεται αυτό το αίσθημα;
Έχω κάνει εντατική εργασία και επίμονη προσπάθεια με θέρμη. Έχω έναν ευσυνείδητο τρόπο ζωής. Δύσκολα με παρασύρει το ποτάμι του βαριέμαι, δεν έχω διάθεση. Αυτό περιορίζει στο ελάχιστο τις προσπάθειες. Ως πολύξερος να διαγωνίζομαι δεν το θέλω ούτε όμως και σε τόπο άφωνος με το μυστήριο να πάω να ζήσω. Στο έργο μου η μηχανογραφία πως η τέχνη, τα καρυκεύματα και τις σάλτσες χρειάζεται, δεν έχει θέση.
Θεωρείς ότι ο κόσμος της τέχνης, όπως έχει διαμορφωθεί στα χρόνια μας, είναι ιδανικός για την προαγωγή της καλλιτεχνικής δημιουργίας ή αποτελεί ακόμη ένα κλειστό κύκλωμα, δύσκολο να εισχωρήσει κανείς;
Τώρα σε αυτήν την ερώτηση δεν ξέρω τι να κάνω. Μήπως να κάνω τον πολύγνωρο; Τα περιτρίμματα να χλευάσω; Μήπως να πω ότι είναι πολύ ευχάριστη η οδήγηση μέσα στη ζούγκλα του ισημερινού; Μήπως ότι είναι υψηλόμισθοι οι περισσότεροι καλλιτέχνες; Πάντως ότι πρέπει να δουλέψεις στο κάτεργο για να μπορέσεις να εισχωρήσεις, δεν το λέω. Ούτε πάλι να ρεμπελέψεις είναι σωστό. Όσον αφορά τη φτώχεια ότι ο καλλιτέχνης πρέπει να ζει ως ένας φτωχός τεχνίτης, αυτό είναι βάναυσος βανδαλισμός. Το να μπει στο καλούπι είναι για να τον ρημάξουν οι μικροκατεργάρηδες. Με τις πωλήσεις, στο ημίφως είναι τα πράγματα. Κάτι με τις μαγείες και τις φάσεις του φεγγαριού νομίζω πως έχουν σχέση. Τώρα να σου ανοίξει την πόρτα ένας πυργοδεσποτης; μου ήρθε στο μυαλό «σκύλοι εκεί αδέσποτοι μόνον βαβιζουν» από ένα ποίημα του Κάλβου. Ο μαικήνας, ο πολύτροφος να στελεχώσει τα στελέχη να κατορθώσουν οι φτωχοί μεγάλο σπαθί να έχουν στις δημοπρασίες και να περπατούν με τους συντρόφους τους ότι δημοφιλείς είναι να γίνουν πειστικοί τρωγοπίνοντας Βαρβάτα, καλό είναι, αλλά κατέρχονται οι ολόϊδιοι ανίσχυροι στην πάλη. Ο επαγγελματισμός τους πάει στο καταγώγιο που εκεί μόνο μπορούν να κουδουνίζουν χτυπητά. Οι συλλέκτες έχουν πολλές όψεις . Αν δηλώσουν ότι έχουν κάποια παραξενιά και δείξει ο καλλιτέχνης προσήλωση σε αυτό, είναι δειλία. Όσο γι’ αυτούς που κάνουν τους ιθύνοντες της έκφρασης δημιουργούν μονοτονία από τις ντιρεκτίβες τους. Δεν είναι στην πραγματικότητα πολύπειροι, αλλά τα πιόνια των ραδιοκυμάτων.
Τι θα συμβούλευες τους νέους καλλιτέχνες που επιθυμούν να δημιουργήσουν και να ζήσουν μέσα από την τέχνη;
Αν ήμουν γέρος κατασταλλαγμένος στις απόψεις μου και ασυναγώνιστος στη βαρυκοϊα θα έλεγα, για την αλαζονεία μιας ρεβυθιάς που ονειρεύτηκε να ανυψωθεί μέσα σε λίγους μήνες, τόσο, ώστε να φτάσει στα σύννεφα. Υποσχέθηκε πολλά και τίποτα δεν έκανε. Ούτε καν ένα ρεβύθι. Είχε δώσει όλες τις δυνάμεις, να πάει ψηλά γιατί, το μόνο σημαντικό γι’ αυτήν ήταν ο ατομικισμός της.
Συνέντευξη:Αγγελική Κερπιτσοπούλου
Η Αγγελική Κερπιτσοπούλου γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη. Θεωρητικός της τέχνης και των Νέων Μέσων και Ψηφιακής Κουλτούρας. Κύρια ενδιαφέροντα των ερευνητικών της εργασιών είναι η αναζήτηση του είναι του κάθε πράγματος ή έννοιας, καθώς και η κοινωνική αλλαγή τόσο μέσα από την τέχνη όσο και από τα νέα μέσα.
Πρόσφατα ξεκίνησε τις σπουδές της στο τμήμα Μουσειολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμού του Αριστοτελείου πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.