ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΠΑΠΑΣΠΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ: “ΕΠΑΝΩ ΣΤΗ ΣΚΗΝΗ ΓΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑ ΝΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΩ ΤΟΝ ΕΝΕΣΤΩΤΑ ΧΡΟΝΟ ΠΟΥ ΚΑΘΟΛΟΥ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΣΑ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΖΩΗ”
Συνέντευξη:Ευθύμιος Ιωαννίδης
Ο ταλαντούχος ηθοποιός, Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος λίγου προτού υποδυθεί τον βασιλιά Πενθέα στο θέατρο Δάσους μίλησε στον Ευθύμιο Ιωαννίδη του thessculture.gr και σας παραθέτουμε τη συνομιλία τους…
Οδυσσέα ενσαρκώνεις υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες της Νικαίτης Κοντούρη, τον επιβλητικό βασιλιά Πενθέα. Τι σε έχει γοητεύσει αλήθεια σε αυτόν τον ρόλο;
Με γοητεύουν κυρίως δυο στοιχεία, το ένα είναι η συγκινητική προσπάθεια ενός ανθρώπου να οργανώσει και να ελέγξει την ζωή σύμφωνα με τους κανόνες και τους νόμους που έχουν αποφασιστεί είτε από τον ίδιο είτε από την κοινωνία. Η ψευδαίσθηση πως μπορεί να τα καταφέρει και η έπαρση που δυστυχώς τον επισκέπτεται όταν νομίζει πως τα κατάφερε. Και δεύτερον με συγκινεί η πτώση του. Όταν τίποτα από αυτά που νόμιζε πως ελέγχει δεν επαληθεύεται
Η ελληνική κοινωνία, τα τελευταία χρόνια, όπως ο Πενθέας, έχει ξεχάσει τον Διόνυσο, τον θεό της χαράς, του σώματος, της γιορτής, της ελευθερίας και όσων λειτουργούν ζωογόνα εντός μας. Τι λεει ο Ευριπίδης σε αυτήν την κοινωνία που έχει σταματήσει να χαίρεται;
Δε συμφωνώ με την αρχική τοποθέτηση. Δε θεωρώ πως είναι γνώρισμα της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας η απόσταση από εκείνες τις δυνάμεις που μπορούν να μας συνταράσσουν. Θεωρώ πως είναι κοινό γνώρισμα όλων των κοινωνιών κι ακόμα πιο βαθιά του κάθε ανθρώπου μεμονωμένα. Επίσης δε θεωρώ ότι ο Διόνυσος είναι ο Θεός της χαράς. Είναι και αυτό ίσως, αλλά σίγουρα ο Διόνυσος των Βακχών είναι μια δύναμη σχεδόν ισοπεδωτική αντίστοιχη με τις φυσικές δυνάμεις που συχνά είναι καταστροφικές. Περισσότερο θα τον παρομοίαζα με σεισμό παρά με κέφι.
Στις “Βάκχες” βλέπουμε επίσης τον φόβο του Πενθέα για το καινούργιο, για μια καινούργια λατρεία, για το πώς αντιμετωπίζεται ο Διόνυσος. Κάτι θεραπεύεται όμως, μόνο όταν φωτίζεται. Πόσο δεκτικός είσαι θα έλεγες στις αλλαγές, στο καινό;
Είμαι πολύ φοβισμένος άνθρωπος που όμως με συνείδηση πιστεύει και επιθυμεί μόνο την αλλαγή. Ό,τι δεν αλλάζει πεθαίνει. Η βασική αρχή που για χρόνια αποτελεί μια από τις μεγάλες μας αξίες, το ότι δηλαδή «εγώ παρέμεινα ίδιος και δεν άλλαξα μέσα στα χρόνια» σαν σημαία μιας συνεχούς πορείας μέσα στη ζωή, με βρίσκει εντελώς αντίθετο. Για να μείνει κάτι σταθερό στην αξία του πρέπει συνεχώς να αλλάζει.
Στο έργο ο Διόνυσος, ο Θεός του θεάτρου υβρίστηκε και εκδικήθηκε τους υβριστές του…Θέατρο. Υπάρχουν αρκετοί ορισμοί για τη λέξη «θέατρο». Εσύ ποια οπτική υιοθετείς και με ποιον τρόπο θα όριζες τη δική σου συμμετοχή στον ορισμό περί «θεάτρου»;
Ό,τι κοντινότερο στην εκκλησιαστική τελετή, στο μυστήριο. Η αφήγηση είναι η αφορμή για μία ενεργειακή συνάντηση των ανθρώπων. Και αυτών που βρίσκονται πάνω και αυτών που βρίσκονται κάτω. Αλλιώς το σινεμά μπορεί να κάνει πολύ καλύτερα τη δουλειά μας. Αλλιώς του λείπει η συνάντηση των σωμάτων που λειτουργούν και κοινωνούν σε έναν ορισμένο τόπο.
Ο Peter Brook λέει πως το μόνο που χρειάζεται για να υπάρξει θέατρο είναι το σωστό βλέμμα απέναντι σε κάποιον που δρα.Μυριάδες είναι άλλωστε τα παραδείγματα στην ιστορία του θεάτρου που προσπαθούν να καταργήσουν τον λεγόμενο «τέταρτο τοίχο» και να έχουμε μια πιο άμεση σχέση θεατή – ηθοποιού. Πώς αντιλαμβάνεσαι την εν λόγω θέση;
Νομίζω από την προηγούμενη μου απάντηση είναι καθαρό πως δεν πιστεύω σε οποιονδήποτε 4ο τοίχο. Και αυτό δε σημαίνει πως θα πρέπει να είναι η απεύθυνση στον θεατή κοιτώντας τον στα μάτια. Όμως δεν μπορώ να καταλάβω μια σκηνική λειτουργία που γυρίζει την πλάτη της στον θεατή επειδή είναι προσηλωμένη σε αυτό που συμβαίνει στη σκηνή. Ο θεατής είναι πάντα εκεί για μένα. Αν ο στόχος μας ήταν να πούμε μια ιστορία και τίποτε άλλο, τότε αυτό μπορεί να το κάνει καλύτερα ο κινηματογράφος. Όμως το θέμα μας δεν είναι να πούμε την ιστορία μόνο, αλλά να συναντηθούμε μαζί σε αυτόν τον ενιαίο χώρο.
Η κριτική στην Τέχνη και δη στο Θέατρο και την υποκριτική, εκμηδενίζει θα έλεγες κάθε τι το δημιουργικό στην ανθρώπινη δράση ή λειτουργεί καταρχήν ενισχυτικά στην εργασία των ηθοποιών προς παραστάσεις υψηλότερου επιπέδου;
Εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από τον άνθρωπο που κάνει την κριτική. Από τις προθέσεις του, την καλλιέργειά του, και τον σεβασμό που δείχνει. Από την αγάπη που διαθέτει απέναντι σε αυτό που έχουνε δημιουργήσει κάποιοι άλλοι. Πολύ συχνά, πάρα πολύ συχνά δεν υπάρχει καμία αγάπη από τους κριτικούς. Και αγάπη δε σημαίνει γράφω πάντα ωραία λόγια. Σημαίνει όμως πως και το αρνητικό ή το λιγότερο του γούστου μου που θα φωτίσω, αυτό το αρνητικό θα το φωτίσω μόνο επειδή προσπαθώ να συνομιλήσω με αυτό που συνέβη εκεί πάνω. Θεωρώ πως έχουν πολύ δρόμο ακόμα οι κριτικοί προς αυτήν την κατεύθυνση.
Τι θα έλεγες πως σου έχει διδάξει στην προσωπική σου ζωή η κυκλοτερής ενασχόλησή σου με την Τέχνη;
Μου έχει φωτίσει τη δυσκολία που αντιμετωπίζω καθημερινά να είμαι παρών στην ζωή. Επάνω στη σκηνή για χρόνια μπορούσα να συναντήσω τον ενεστώτα χρόνο που καθόλου δεν μπορούσα μέσα στη ζωή.
Ολοκληρώνοντας τη συνέντευξη ποια είναι η εκτίμησή σου με βάση την πείρα σου για τη θεατρική αγωγή και παιδεία στην Ελλάδα και πώς ονειρεύεσαι το μέλλον του θεάτρου;
Η εμπειρία μου ως σπουδαστής, αρκετά όμως χρόνια πριν, μου δημιούργησε μεγάλη ανασφάλεια για την εκπαίδευση στις δραματικές σχολές. Όμως βλέπω πως από τότε που ήμουν εγώ σπουδαστής μέχρι σήμερα υπάρχουν σχολές που αντιμετωπίζουν με πολύ μεγάλη σοβαρότητα τους ανθρώπους που θέλουν να γίνουν ηθοποιοί. Και γι’ αυτό βλέπω πολλά νέα παιδιά με πολύ μεγαλύτερη κατάρτιση. Όσον αφορά το μέλλον του θεάτρου, δεν έχω καμία γνώμη και δεν ξέρω και τι να ονειρευτώ, αλλά σίγουρα, θα είναι μια χαρά.
Ευχαριστώ από καρδιάς τον Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο για την ενδιαφέρουσα συνομιλία μας και του εύχομαι καλή συνέχεια στην ήδη πετυχημένη καλλιτεχνική του πορεία.
Συνέντευξη:Ευθύμιος Ιωαννίδης
Xαίρετε, είμαι ο Ευθύμιος, είμαι φιλόλογος και συντάκτης της πολιτιστικής ιστοσελίδας Thess culture.gr. Aγαπώ πολύ τη μουσική, τις τέχνες, την ανάγνωση και το θέατρο, ενώ συνεντεύξεις μου και κριτικές μου έχουν δημοσιευτεί κατά καιρούς στον ηλεκτρονικό τύπο. Διαχειρίζομαι παράλληλα τις σελίδες «Ορθογραφία και ορθοέπεια», «Βιβλιοφιλία και βιβλιολογία» και υπήρξα επί πολλά έτη ενεργό μέλος και συντονιστής στις λέσχες ανάγνωσης των βιβλιοθηκών του Δήμου Κορδελιού- Ευόσμου.
