ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΑΡΙΝΑΣ ΤΖΙΑΡΑ: “ΚΑΘΕ ΓΥΝΑΙΚΑ ΠΑΛΕΥΕΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΓΕΝΙΕΣ… ΕΙΧΑΝ ΣΑΝ ΠΡΩΤΟ ΣΤΟΧΟ ΤΗΝ ΕΠΙΒΙΩΣΗ & ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ & ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΒΑΣΗ..”
Συνέντευξη:Αγγελική Κερπιτσοπούλου
Παρατηρώντας τους πίνακές σου σκέφτηκα αυτόματα τον Καραβάτζο…και έπειτα σκέφτηκα ότι ίσως θα ήταν η εξέλιξη του αν ζούσε τώρα και ήταν γυναίκα…Αγριότητα λοιπόν με μια αφοπλιστική ειλικρίνεια και ένταση. Από πού πηγάζει η έμπνευσή σου αλήθεια;
Μ’αρεσει τόσο πολύ αυτή η ερώτηση αλλά πάντα μου είναι τόσο δύσκολο να κρατηθώ και να μην γράψω 3 σελίδες χαχαχα. Υπάρχουν φορές που νιώθω ότι τη “χρωστάω” στην ποίηση, στα βιβλία που διαβάζω χωρίς σταματημό, στις ατελείωτες ώρες που βγαίνω (και έχω βγει για τρέξιμο) κάθε μέρα, στις γυναίκες που έχω γνωρίσει, στην κάθε διαφορετική ιστορία που με έχει αγγίξει και με έχει μεταμορφώσει, στον πόνο που έχω ζήσει.
Αλλά εμβαθύνοντας σε όλο αυτό τον τελευταίο χρόνο συνειδητοποίησα ότι είναι όλα αυτά μαζί ότι η κάθε μικρούλα εμπειρία, η κάθε λέξη που διαβάζω, η κάθε ιστορία που ακούω συμβάλλουν σε όλον τον τυφώνα που λέγεται έμπνευση. Και πάνω σε αυτό είναι και το workshop που θα δώσω στην γκαλερί mikrou αυτό το Σάββατο “About inspiration”, δεν είναι απλά μια σειρά από διαφορετικές πηγές έμπνευσης αλλά το πώς υπάρχουν τρόποι να τα συνδέουμε όλα αυτά.
Τώρα αν με είχα να πω 10 πράγματα που με εμπνέουν σίγουρα θα ήταν : Το Κουτσό του Χ.Κορτασαρ, ο F.G. Lorca, S. Plath, γυναίκες με παρελθόν, γυναίκες με σημάδια, βιβλία με κρυμμένα νοήματα, ο έρωτας, οι διαδρομές, τα δυνατά γέλια, ο Rothko, το Παρίσι, η θάλασσα, τα τρένα…νομίζω είπα πάνω από δέκα
Η φυγή σου στην Ισπανία ποσό και πώς πιστεύεις ότι έχει επηρεάσει τη δουλειά σου;
Δεν ξέρω αν ήταν τόσο η Ισπανία ή “η φυγή” γενικά. Όπως γράφει και ο Καμύ στην Πτώση: «Το ζήτημα είναι να γλιτώσεις απ’ την κρίση. Και είναι δύσκολο να της γλιτώσεις και απαιτεί μεγάλη επιδεξιότητα να καταφέρεις να θαυμάζουν και να συγχωρούν ταυτόχρονα τη φύση σου…»
Αυτή ήταν η αρχική μου πρόθεση, αλλά μετά στη διαδρομή ανακάλυψα άλλα πράγματα. Φυσικά και ήταν μια συνειδητή επιλογή, εννοώ ότι είχα ήδη μάθει τη γλώσσα, και είχα ήδη ερωτευτεί τους συγγραφείς και τους ποιητές που γράφουν στα Ισπανικά, αλλά για εμένα αυτό που έπαιξε πολύ μεγάλο ρόλο ήταν η συνειδητή αποκοπή από το μέρος που μεγάλωσα.
Για μένα η Ισπανία ήταν και πάντα θα είναι “σπίτι” (αν και τα τελευταία 4 χρόνια έχω τη βάση μου στη Γαλλία). Δεν αναφέρομαι στην παραδοσιακή έννοια του σπιτιού, ένα μέρος όπου πάντα μπορείς να γυρίσεις, αλλά είναι το σπίτι της καλλιτεχνικής μου αυτό δημιουργίας. Ήταν το μέρος όπου η Μαρίνα σαν ζωγράφος μεγάλωσε, έβαλε τους δικούς της κανόνες για το πώς θα ζήσει τη ζωή της, επέτρεψε στον εαυτό της να είναι αυτή που πραγματικά ήθελε.
Ήταν το μέρος όπου αγάπησα παράφορα, δημιούργησα αμέτρητα έργα, και στο τέλος πόνεσα όσο δεν έχω πονέσει στη ζωή μου. Αν έλεγα ότι η Ισπανία δεν έχει παίξει ρόλο στην τέχνη μου θα έλεγα ψέματα αλλά πιστεύω σε οποιαδήποτε άλλο μέρος και να είχα πάει, εκτός του τόπου που μεγάλωσα, θα είχε συμβάλει, ίσως με τον ίδιο τρόπο, ίσως κ διαφορετικά.
Ο Ισπανός Γκαρσία Λόρκα, ύμνησε τη Γυναίκα, μέσα από τον Έρωτα και τον Θάνατο και πολέμησε την πατριαρχία σε διάφορες μορφές της. Πόσο επηρεασμένη είσαι από τη δουλειά του και πόσο επίκαιρο είναι το θέμα της πατριαρχίας και στη σημερινή κοινωνία;
Δεν ξέρω πού σταματάει και πού αρχίζει ο Lorca στη δουλειά μου πιστεύω ότι δεν έφυγε ποτέ από μέσα μου. Έχω κάνει αφιερώματα στο Λόρκα αλλά κάποια στιγμή θα ήθελα να κάνω κάτι παραπάνω θα ήθελα να αφιερώσω μία έκθεση ή ένα project πάνω στη δουλειά του.
Ουσιαστικά όταν ανακάλυψα τον Λόρκα ακόμα δε μιλούσα ισπανικά και συνειδητοποίησα ότι ήταν ένας ιδανικό συνδυασμός του πόνου της αφοσίωσης αλλά και το πώς να εκφράσεις μία queer ταυτότητα μέσα από την τέχνη. Για μένα ο Λόρκα εκτός από το ότι μίλησε για τη γυναίκα μίλησε κυρίως για τη γυναικεία φύση όπου όλες και όλοι μας άντρες και γυναίκες, έχουμε για το πώς μπορούμε να την υψώσουμε και να την ακούσουμε σε μία κοινωνία όπου δυστυχώς η γυναικεία φύση είναι μονίμως καταπιεσμένη.
Όσον αφορά την πατριαρχία… η πατριαρχία δυστυχώς ήταν είναι και θα είναι πάντα επίκαιρη. Όσες φορές δίνω κάποιο σεμινάριο ή κάποιο εργαστήριο ή ακόμα και όταν μιλάω για αυτό το θέμα, μονίμως κάνω αναφορά στο βιβλίο της C. De Pizan “City of Ladies’ όπου γράφτηκε το 1405 και που είναι από τα πρώτα δοκίμια που παρουσιάζουν τη ζημιά που είχε κάνει και που συνεχίζει να κάνει η πατριαρχία.
Αν μια γυναίκα το 1400 έγραψε ένα τόσο σημαντικό βιβλίο που παρουσιάζει με ακράδαντα επιχειρήματα πως θα ήταν η κοινωνία αν είχαμε ακολουθήσει και ακούσει όλες αυτές τις ισχυρές γυναίκες αντί να τις θάψουμε στην ιστορία, πιστεύω ότι έχουμε πολλά ακόμα να κάνουμε. Και φυσικά δεν μπορούμε να προσποιούμαστε ότι θα δούμε τα αποτελέσματα της πάλης μας τώρα… κάθε γυναίκα παλεύει για τις επόμενες γενιές. Ουσιαστικά πάντα οι γυναίκες είχαν σαν πρώτο στόχο την επιβίωση και την προστασία και μετά την υπέρβαση.
Ποιοι λόγοι πιστεύεις οδηγούν είτε στη δαιμονοποίηση είτε στη θεοποίηση της γυναίκας ανά εποχή;
Όταν ξεκίνησα αυτό το πρότζεκτ η πρώτη ερώτηση που έκανα στον εαυτό μου ήταν “Τι έκαναν λάθος αυτές οι μάγισσες και αυτές οι Θεότητες και τις έκαψαν, τις εξαφάνισαν, τις απομάκρυναν από τον υπόλοιπο κόσμο, τις θεοποίησαν ούτως ώστε να μην έχουν επαφή με τον πραγματικό κόσμο και με τις υπόλοιπες γυναίκες;” Και φυσικά η απάντηση είναι δεν έκαναν τίποτα λάθος.
Το πρόβλημα είναι συστημικό. Οι τότε μάγισσες και γυναίκες πάντα έκαναν ξόρκια και τελετουργικά με σκοπό την προστασία. Πάντα οι γυναίκες λόγω του συστήματος, προσπαθούμε να προστατευόμαστε και να επιβιώνουμε.
Η “κατάρα μας” όπως λέει κ η S. De Beauvoir είναι to love and work. Γιατί δαιμονοποιούμαστε ή θεοποιούμαστε; Γιατί ενώ είναι πάρα πολύ δύσκολο να είσαι γυναίκα σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία με κανόνες φτιαγμένους μόνο από άντρες είναι ακόμα πιο τρομακτικό να είσαι άντρας σε έναν κόσμο γυναικών. Το γεγονός ότι τις εκλάμβαναν και μας λαμβάνουν ως απειλή οδηγεί στην δαιμονοποίηση ή θεοποίηση. Όσο πιο μακριά…τόσο το καλύτερο για αυτούς.
Εκθέτεις στην galleriemicrou την τρέχουσα περίοδο. Υπάρχει χώρος και στήριξη πιστεύεις σήμερα στους καλλιτέχνες στην Ελλάδα, μπορούμε ίσως να μιλήσουμε για μια εγχώρια αναγέννηση του πολιτισμού;
Έχω συνεργαστεί μόνο με δύο θεσμούς στην Ελλάδα και έναν στην Κύπρο, και αυτό τους τελευταίους 6 μήνες. Ο λόγος όπου επέλεξα να ξαναγυρίσω ήταν επειδή νιώθω την ανάγκη να ξανασυνδεθώ με την ελληνική πραγματικότητα και να μιλήσω για θέματα όπου σπουδάζω χρόνια.
Απλά και στους δύο οργανισμούς (ο ένας η γκαλερί Μίκρου) υπήρχε σύμπνοια απόψεων, υπέροχη ενέργεια αλλά και ενδιαφέρον να μιλήσουμε για αυτά τα θέματα. Θα ήταν λάθος για εμένα να μιλήσω για την γενική εικόνα στην Ελλάδα καθώς είμαι 14 χρόνια στο εξωτερικό και δεν έχω εντρυφήσει αρκετά στον ελληνικό καλλιτεχνικό χώρο.
Το project W&G αποτελεί τη συνέχεια της προηγούμενης σειράς Madonnas. Πώς συνδέονται οι δυο αυτοί κόσμοι;
Οι Madonnas ήταν ένα πάρα πολύ ενστικτώδης πρότζεκτ όπου μιλούσε για τις διάφορες μορφές της contemporary motherhood. Το πώς γινόμαστε μητέρες χωρίς απαραίτητα να έχουμε γεννήσει ένα παιδί.
Μέσω μιας ιδέας, μέσα ενός έργου, μεγαλώνοντας το παιδί μιας άλλης γυναίκας, αγαπώντας, επιβιώνοντας. Το πρότζεκτ γεννήθηκε από τη δική μου προσωπική ιστορία επιβίωσης, όταν 4 χρόνια πριν επιβίωσα από μια εν δυνάμει γυναικοκτονία.
Αποφάσισα να ζωγραφίσω τις Madonnas μου χωρίς φίλτρα, στερεότυπα, χωρίς τα αντρικά βλέμματα, χωρίς καθρέφτες. Αποφάσισα να μιλήσω για τη μητρότητα σα θεσμό αλλά και σαν ένστικτο, σαν απελευθέρωση. Και ήταν απόλυτα φυσιολογικό για μένα να ακολουθήσουν οι witches & goddesses. Ιστορίες από πλέον contemporary womanhood με απόλυτο σκοπό τη μετουσίωση.
Όλο αυτό συνδέεται με τη La Maga. Θα την χαρακτήριζα σαν το alter ego μου, ένας χαρακτήρας στο βιβλίο του Κορτάσαρ το Κουτσό, όπου είναι μια γυναίκα που δεν μπορεί να κατηγοριοποιηθεί, που ακολουθεί κανένα και όλα τα στερεότυπα. Που όπως την περιγράφει ο Κορτάσαρ “Καμία φορά λυπημένη, καμία φορά κακιά καμία φορά πεθαίνει από τα γέλια” είναι αυτή όπου εκπροσωπεί την ΑΠΕΛΕΥΘΈΡΩΣΗ κ την ΈΛΛΕΙΨΗ την ίδια στιγμή.
Έτσι συνδέονται οι μάγισσες και οι Μαντόνες μου, μέσω μιας γυναίκας όπου είμαστε όλες εμείς.
Το χρώμα κυριαρχεί σε ολόκληρη τη δουλειά σου με ένα τρόπο συγκινητικό, γεμάτο συναισθήματά. Είναι συνδεδεμένη η γυναικεία φύση με το συναίσθημα απολυτά ή πιστεύεις υπάρχει και ένα κομμάτι λογικής που πολλές φορές παραβλέπεται;
Η γυναικεία φύση είναι συνδεδεμένη με το ένστικτο. Το να μάθουμε να ακούμε και να είμαστε συνδεδεμένες με το ένστικτό μας, με την εσωτερική μας φωνή, με τη ‘Γυναίκα Λύκαινα’ μέσα μας, με “Αυτή που ξέρει” μας κάνει να μη φοβόμαστε το συναίσθημά μας (λες και είναι ψεγάδι, όπως μας έχουν κάνει να πιστεύουμε πολλές φορές) αλλά και ταυτόχρονα μας κάνει να σεβόμαστε τη λογική μας χωρίς να φοβόμαστε ότι θα μας αποκόψει από τη γυναικεία μας φύση.
Πολλές φορές αυτή η “σύνδεση” κόβεται, σπάει η χάνεται, για διάφορους λόγους, μια επίθεση, βία, πόνος καταπίεση, απομόνωση, καταπιεσμένη σεξουαλικότητα κτλ. Μόνο τότε τα συναισθήματα είναι αβάσταχτα και μας δίνεται η αίσθηση ότι έχουμε χάσει τη λογική μας, αλλά ουσιαστικά έχουμε χάση τη σύνδεση με την “άγρια γυναίκα” μέσα μας, με το ένστικτό μας.
Θα υπάρξει και αν ναι ποια θα είναι η συνέχεια του πρότζεκτ witches & Goddesses;
Φυσικά! Αν και το πρότζεκτ έχει μόνο 4 μήνες που έχει αρχίσει και θα πάρει τουλάχιστον ένα χρόνο, ο κύκλος θα κλείσει με Warriors -taking back what’s ours’. Μόνο τότε θα θεωρήσω ότι θα έχει κλείσει αυτή μεγάλη εξερεύνηση.
Αλλά φυσικά ποτέ δεν ξέρεις, ίσως και να μην κλείσει ποτέ, γιατί όπως λέει και η C.Pinkola Estés στο women who run with wolves, η Λύκαινα μαζεύει κόκκαλα και ανασταίνει ψυχές και κόσμο από τον άλλο κόσμο, δεν ξέρω πόσες γυναίκες χρειάζεται ακόμα να αναστήσω μέσω της ζωγραφικής μου, αλλά δε θα αφήσω καμία έξω.
Marina Tziara Visual Artist – Educator tziarart.com
Η έκθεση “Witches & Goddesses” της Μαρίνας Τζιάρα φιλοξενείται στην Gallerie Mikrou μέχρι τις 22 Φεβρουαρίου.
Η ίδια η καλλιτέχνιδα θα βρίσκεται εκεί καθημερινά από τις 18:00 έως τις 22:00 μέχρι τις 12 Φεβρουαρίου, προσφέροντας ξεναγήσεις στην έκθεση. Επιπλέον, στο πλαίσιο της έκθεσης πραγματοποιείται ένα εργαστήριο τέχνης με τίτλο “About Inspiration”, το οποίο διεξάγεται από την ίδια την καλλιτέχνιδα το Σάββατο 10 Φεβρουαρίου και ώρα 12:00 – 17:00.
Το εργαστήριο αυτό, με τίτλο “Περί Έμπνευσης”, αποτελεί ένα διεπιστημονικό σεμινάριο αισθήσεων, το οποίο επιλέγει να ενισχύσει ή να ξεκλειδώσει την ατομική ή συλλογική έμπνευση με απώτερο στόχο την καλλιτεχνική μετουσίωση.
Marina Tziara • Contemporary Artist •
Ακολουθήστε μας
Καθώς και κανάλι στο youtube: : https://www.youtube.com/channel/UCN-M-45CYwJZUFtCPb2DwYQ?view_as=subscriber με ενδιαφέρουσες συνεντεύξεις αλλά και ποικίλα αφιερώματα.
Συνέντευξη:Αγγελική Κερπιτσοπούλου
Η Αγγελική Κερπιτσοπούλου γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη.
Σπούδασε Θεωρητικός & Ιστορικός της τέχνης στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας και το πρώτο μεταπτυχιακό της στην Ψηφιακή Κουλτούρα & Νέα Μέσα στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης.
Πρόσφατα απέκτησε το δεύτερο Μεταπτυχιακο της Δίπλωμα στη Μουσειολογία & Διαχείριση Πολιτισμού του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Κύρια ερευνητικά της ενδιαφέροντα είναι τόσο η κοινωνική αλλαγή μέσα από την τέχνη, όσο και αλληλεπίδραση των νέων τεχνολογιών σε αυτή και στο Νέο Μουσείο.
