Βασιλης Αλεξανδρου “Ουσιαστικα το εργο ειναι μεσο επικοινωνιας. Συνηθως οταν μιλαω για το εργο μου το αποκαλω εικαστικη ερευνα, ουσιαστικα αποτελει για εμενα τον τροπο να συνεχιζω να εξελισσομαι, να αναζητω, να προβληματιζομαι και το αποτελεσμα αυτης της διαδικασιας να παιρνει θεση προς αναγνωση στον κοσμο.”

Συνέντευξη:Αγγελική Κερπιτσοπούλου

Ο Βασίλης Αλεξάνδρου μίλησε στο thessculture.gr και στην ιστορικό τέχνης Αγγελική Κερπιτσοπούλου για την έκθεση Ψηφιακή Αποπλάνηση στην γκαλερί Λόλα Νικολάου.

 Ο τίτλος της έκθεσης είναι Ψηφιακή Απολάνηση. Τι σημαίνουν αλήθεια αυτοί οι όροι και πώς δίνουν ολοκληρωμένα το νόημα αυτού που παρουσιάζετε;

•  Πολύς κόσμος διαβάζοντας τον τίτλο της έκθεσης  θεώρησε ότι η λέξη «Ψηφιακή» αφορούσε αποκλειστικά το μέσο που θα χρησιμοποιούσαμε, όποτε μπορεί να φαντάστηκε μια έκθεση αποκλειστικά με ψηφιακά μέσα. Έχοντας υπόψη αυτήν την ανάγνωση θελήσαμε να ανατρέψουμε το προφανές κάνοντας μια εικαστική εγκατάσταση αποτελούμενη από έργα μας στα οποία δεν διστάσαμε να χρησιμοποιήσουμε οποιοδήποτε μέσο χρειαζόμασταν σε μια απόπειρα να ενισχύσουμε τη σημειολογία του καθενός, αλλά και του συνόλου. Γλυπτική, κολάζ αντικείμενων, έτοιμα αντικείμενα-ευρήματα, σιδηροκατασκευές, μηχανισμοί κίνησης, ήχοι και φως, βίντεο, αλλά ακόμα και φυτά, όπως η καλλιέργεια από φακές είναι μερικά μόνο από τα μέσα που χρησιμοποιήσαμε. Εντέλει ο τίτλος «Ψηφιακή Αποπλάνηση» δεν αφορά κανένα μέσο καθαυτό, αλλά αποτελεί ουσιαστικά σχόλιο στην εποχή που ζούμε και ανάγεται σε κλειδί ανάγνωσης της έκθεσης.
•  Τι ρόλο διαδραματίζει θα λέγατε πλέον η ψηφιακή κουλτούρα στην εικαστική παραγωγή;
• Η ψηφιακή κουλτούρα έχει μπει στην καθημερινότητα όλων μας, ιδιαίτερα έντονα την τελευταία δεκαετία. Κατά συνέπεια θεωρώ πως σαφώς αποτελεί ενδιαφέρον αντικείμενο έρευνας, ειδικότερα για τις τέχνες. Από τα νέα κοινωνικά χαρακτηριστικά που παρατηρούμε να εμφανίζονται, τα οποία προσαρμόζονται στα νέα δεδομένα της ψηφιακής εποχής μέχρι τις νέες τεχνολογίες που δημιουργούν ουσιαστικά ένα καινούριο λεξιλόγιο στον χώρο τον τεχνών.

  Είστε υποψήφιος διδάκτωρ του Ιόνιου Πανεπιστημίου, στο τμήμα Τεχνών Ήχου και Εικόνας με θέμα την πολιτική τέχνη στην ψηφιακή εποχή. Πώς είναι η άραγε διδασκαλία για έναν εικαστικό που από τη φύση του είναι πιο πρακτικός και όχι τόσο θεωρητικός;

•  
•  
• Τα όρια μεταξύ θεωρίας και πράξης στη σύγχρονη τέχνη είναι εύκολα διαπερατά. Θέλω να πω ότι τόσο η θεωρία όσο και η πράξη είναι αλληλένδετες. Το ερευνητικό μου αντικείμενο της διδακτορικής διατριβής έχει ως θέμα την πολιτική τέχνη στην ψηφιακή εποχή και αναμφίβολα αποτελεί κομμάτι της εικαστικής μου έρευνας. Γιατί και οι εικαστικοί καλλιτέχνες κάνουν έρευνα για τη δημιουργία των εικαστικών προτάσεών τους, κάτι που έχει επικρατήσει να ονομάζεται στον χώρο ως practice-based research,  έρευνα δηλαδή βασισμένη σε καλλιτεχνική πρακτική.

Τώρα, τόσο η θεωρία, όσο και η πράξη είναι σαφώς και τα δύο πεδία  που έχουν περιθώρια να διδαχθείς και να διδάξεις.  Με τον διπλό ρόλο του μαθητή και του διδάσκοντα, λοιπόν πιστεύω ότι η διδασκαλία δεν μπορεί να γίνει από οποιοδήποτε. Πρέπει να διαθέτεις πειθώ, μεταδοτικότητα, υπομονή, δίψα να μοιράσεις αλλά και να εισπράξεις γνώση και πάνω απ’όλα μικρό “εγώ”. Προσωπικά με ενδιαφέρουν εναλλακτικές μορφές διδασκαλίας, όπως για παράδειγμα το εβδομαδιαίο εικαστικό πρότζεκτ “Ακατάλληλο Μάθημα” το οποίο διεξάγεται στον ιστορικό χώρο Μπενσουσάν Χαν τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Πρώτιστος στόχος του εγχειρήματος είναι να ενισχυθούν οι βιωματικές δράσεις, οι οποίες εξελίσσουν την εικαστική σκέψη των συμμετεχόντων όσον αφορά την σύγχρονη τέχνη.

 Τα έργα σας δίνουν την εντύπωση ότι πηγάζουν πολλές φορές από ένα σκοτεινό, ποιητικό, ασυνείδητο. Αυτό είναι κάτι που βγαίνει συνειδητά ή όπως ακριβώς τα ίδια τα έργα, βασισμένα στο ασυνείδητο;

• Τι να σας πω, προσπαθώ στα έργα μου να μην αφήνω πολλά στην τύχη βέβαια αυτό δεν είναι πάντα δυνατό. Έτσι, ακόμα και όταν προκύπτει κάτι τυχαία, φροντίζω να το παρατηρώ προσεκτικά και στη συνέχεια μπαίνω στη διαδικασία να το «φιλτράρω», να δω δηλαδή αν θα το  εγκρίνω ή θα το απορρίψω.

 Πώς βλέπετε τη σύγχρονη παραγωγή τέχνης στην Ελλάδα;

• Δεν ξέρω αν θα είχε νόημα, σε μια ψηφιακή εποχή όπως η σημερινή, να μιλήσουμε για την εικαστική παραγωγή μιας χώρας. Με την ανάπτυξη της ψηφιακότητας, παρουσιάζονται ευκαιρίες συνεχώς ώστε να αναπτύσσονται συνεργασίες και φιλίες με ανθρώπους από οποιοδήποτε μέρος του κόσμου που μοιραζόμαστε κοινούς προβληματισμούς. ‘Έτσι δεν είναι λίγοι οι σύγχρονοι Έλληνες καλλιτέχνες που συμμετέχουν σε διεθνείς διοργανώσεις.  Τώρα ειδικότερα αν θέλετε να σκεφτώ τις ευκαιρίες που προσφέρει η Ελλάδα για να ασχοληθείς επαγγελματικά με την παραγωγή τέχνης, αυτές είναι χειρότερες από ποτέ.

 Τι έχετε αποκομίσει τόσο ως άνθρωπος, αλλά και ως καλλιτέχνης μέσα από την ενασχόλησή σας με την τέχνη;

• Το να αγαπάς αυτό που κάνεις για επάγγελμα και να το κάνεις πρώτα επειδή το θέλεις, στην κοινωνία μας πολλές φορές γίνεται παρεξηγήσιμο. Σαν να πρέπει να τιμωρηθείς επειδή το θέλεις, οπότε ό, τι δημιουργείς είναι αυτονόητο ότι δεν θα πληρωθείς. Αυτό ως πεποίθηση γίνεται ιδιαίτερα έντονο με τους καλλιτέχνες. Ορισμένοι μας θεωρούν χομπίστες και αργόσχολους ή στην καλύτερη περίπτωση ότι είμαστε υπέρ άνω χρημάτων. Αυτό που κερδίζω είναι μια προσωπική ολοκλήρωση όταν το έργο μου έρχεται σε επαφή με το κοινό, γιατί έτσι πραγματοποιείται ο σκοπός για τον οποίο το σκέφτηκα και το δημιούργησα. Ουσιαστικά το έργο είναι μέσο επικοινωνίας. Συνήθως όταν μιλάω για το έργο μου το αποκαλώ εικαστική έρευνα, ουσιαστικά αποτελεί για εμένα τον τρόπο να συνεχίζω να εξελίσσομαι, να αναζητώ, να προβληματίζομαι και το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας να παίρνει θέση προς ανάγνωση στον κόσμο. Για έμενα τα εικαστικά ως μέσο αποτελούν ανθρωπιστική έρευνα και μέσο αλληλεπίδρασης με την κοινωνία.

7. Ποιο είναι το επόμενο πρότζεκτ που ετοιμάζετε;

• Με τον εικαστικό φίλο και συνδημιουργό αυτής της έκθεσης Φώτιο Μπάλα ετοιμαζόμαστε να συμμετέχουμε στο φετινό Art Athina εκπροσωπώντας την Γκαλερί που συνεργαζόμαστε, την Λόλα Νικολάου. Το ενδιαφέρον είναι ότι το φετινό Art Athina λόγω της πανδημίας θα παρουσιαστεί εξ ολοκλήρου ψηφιακά, γεγονός που αποτέλεσε για εμάς μια νέα πρόκληση. Πέραν τούτου, όμως, μας ενδιαφέρει να μπορέσουμε σε επόμενο χρόνο να μεταφέρουμε και σε πραγματικές συνθήκες την έκθεση στην Αθήνα και, γιατί όχι, και σε άλλες πόλεις της χώρας.

Συνέντευξη:Αγγελική Κερπιτσοπούλου

Η Αγγελική Κερπιτσοπούλου γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη. Θεωρητικός της τέχνης και των Νέων Μέσων και Ψηφιακής Κουλτούρας. Κύρια ενδιαφέροντα των ερευνητικών της εργασιών είναι η αναζήτηση του είναι του κάθε πράγματος ή έννοιας, καθώς και η κοινωνική αλλαγή τόσο μέσα από την τέχνη όσο και από τα νέα μέσα.

Πρόσφατα ξεκίνησε τις σπουδές της στο τμήμα Μουσειολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμού του Αριστοτελείου πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.