ΚΡΙΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ “Ο ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΚΑΝΕΙ ΦΑΣΑΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ” ΤΟΥ ΜΑΚΗ ΤΣΙΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΠΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ
Κριτική: Ευθύμιος Ιωαννίδης
Καμιά φορά αρκεί να διαβάσεις δυο-τρεις αράδες από το γραπτό κάποιου για να αισθανθείς πως ο λιτός τρόπος παρουσίασης ενός θέματος μπορεί να μιλήσει καλύτερα κι από πολλές σελίδες πυκνογραμμένης περιγραφής. Έτσι κι εδώ στη συλλογή του Μάκη Τσίτα, ήταν αρκετές λίγες σειρές για να μας βάλει κατευθείαν στο θέμα του.
Τα θέματα που παίρνουν ζωή στα μονόπρακτα του βιβλίου είναι έτσι απλά και καθημερινά, σαν να βγήκαν από τη δική μας σκέψη, σαν οι ήρωές τους να κατοικούν δίπλα μας και να κινούνται στον δικό μας χώρο, στον μικρόκοσμο που μας περιβάλλει. Έχουμε, λοιπόν, εδώ δέκα συνολικά μικρά μονόπρακτα που μπορεί να μη φιλοδοξούν να ονομαστούν ιστορίες ακριβώς, ωστόσο επάξια φέρουν τον τίτλο, καθόσον το καθένα απ’ αυτά συνιστά μια εικόνα (με αρχή, μέση και τέλος), με ήρωα ξεκάθαρα διαγραφόμενο, με πλοκή ελάχιστη αλλά ενδιαφέρουσα. Και με μια ιδιαιτερότητα, ενδιαφέρουσα κι αυτή: τα μονόπρακτα αυτά δε μας ξαφνιάζουν στο τέλος τους, όπως συνηθίζεται σ’ αυτές τις σύντομες γραφές. Η έκτασή τους είναι τόση όση χρειάζεται για να μας τραβήξει την προσοχή και -χωρίς να ασφυκτιά η ιστορία τους- για να ταυτιστούμε με τη σκέψη και τη δράση των ηρώων τους.
Αυτοί, οι ήρωες, μιλούν απλά και συχνά χαμηλόφωνα, μας παρουσιάζουν τις σκέψεις τους αφήνοντας την αίσθηση ότι περισσότερο φιλοσοφούν πάνω στα δεδομένα της ζωής τους. Μιας ζωής που οι ίδιοι δεν μπορούν να καθορίσουν, αφού οι συνθήκες γύρω τους έχουν αποφασίσει προ πολλού κι έχουν καθορίσει τα πλαίσια των κινήσεών τους. Τι απομένει, λοιπόν, στη δική τους βούληση; Εδώ ακριβώς έγκειται και το περιεχόμενο της πλοκής των μονόπρακτων αυτών. Μέσα σε μια πόλη που γιγαντώνεται γύρω τους χωρίς να αφήνει τα περιθώρια να απλώσουν τις ελπίδες τους, ίσως η συμφιλίωση με την κατάσταση να είναι η επιλογή που τουλάχιστον αφήνει μια γαλήνη στην ψυχή.
Ο Μάκης Τσίτας ψαύει την ανθρώπινη ψυχή βαθιά, ως τα μύχια της. Εκεί που φωλιάζουν οι πιο κρυφές επιθυμίες, οι ανομολόγητες. Σπάει τα όρια ανάμεσα στο τι είναι καλό και τι κακό, στο επιτρεπτό και στο απαγορευμένο, στο ηθικό και στο αποκλίνον. Φλερτάρει με τη τη συντριβή των ηρώων, που απώτερο σκόπο έχει να αγγίξει βαθύτερα επίπεδα της ζείδωρης συνειδητότητας. Εκπληκτική ψυχογράφηση, ένα μωσαϊκό συναισθημάτων, φανερών, υπόρρητων και ανομολόγητων. Η αίσθηση της προσδοκίας που δεν έρχεται, και μας αφήνει λειψούς. Ο Τσίτας ξέρει να στέκεται στη στιγμή και να τη μεγεθύνει.
Η αφηγηματική γλώσσα του κινείται σε ένα ευρύ φάσμα από την τρυφερότητα ως την οξύτητα, ποιητική ακόμη και όταν είναι αιχμηρή. Στη συγκεκριμένη συλλογή, εκτείνεται και στη γλώσσα της επιχειρηματολογίας, συχνά όμως στις συζητήσεις παρεισφρέουν προσωπικά σχόλια και φυγόκεντρες αφηγήσεις των προσώπων.
Ο Τσίτας με γενναιότητα και φαντασία, με λόγο στιβαρό και γλαφυρό, ευφάνταστο, και καταγγελτικό, νεωτερικό και υπονομευτικό ξεσκίζει τα βήλα του σκοταδιού που καλύπτουν την ανθρώπινη επιθυμία και ανάγκη. Οι ήρωες της καταβυθίζονται στα άδυτα του ψυχισμού τους, εκθέτουν απροκάλυπτα στοιχεία του απόκρυφου εαυτού και σκιαγραφούν μέσα από το ονειρικό και το φαντασιακό υλικό του τυφλού και ασύνειδου του ψυχισμού τους αναζητώντας ρωγμές φωτός, αναζητώντας την αλήθεια τους, αναζητώντας συμφιλίωση με την ανθρώπινη μοίρα τους και το σκοτεινό του ψυχισμού τους, αναζητώντας αυτοαπαδοχή, εγγύτητα και ερωτικό άγγιγμα εν ελευθερία, αναζητώντας αποδοχή και είσπραξη νοήματος.
Κριτική :Ευθύμιος Ιωαννίδης
Xαίρετε, είμαι ο Ευθύμιος, είμαι φιλόλογος και συντάκτης της πολιτιστικής ιστοσελίδας Thess culture.gr. Aγαπώ πολύ τη μουσική, τις τέχνες, την ανάγνωση και το θέατρο, ενώ συνεντεύξεις μου και κριτικές μου έχουν δημοσιευτεί κατά καιρούς στον ηλεκτρονικό τύπο. Διαχειρίζομαι παράλληλα τις σελίδες «Ορθογραφία και ορθοέπεια», «Βιβλιοφιλία και βιβλιολογία» και υπήρξα επί πολλά έτη ενεργό μέλος και συντονιστής στις λέσχες ανάγνωσης των βιβλιοθηκών του Δήμου Κορδελιού- Ευόσμου.
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ:
