TOP

Τελειομανια: προτερημα η ελαττωμα;

Άρθρο της Ελένης Καλαϊτζή

Η τελειομανία είναι ένα χαρακτηριστικό το οποίο αντιπροσωπεύει ανθρώπους που δεν είναι ευχαριστημένοι με τίποτα λιγότερο από την τελειότητα, επομένως πασχίζουν για την επίτευξη της. Πολλοί πιστεύουν ότι αυτό το μοτίβο συμπεριφοράς λειτουργεί θετικά στη ζωή των ανθρώπων κι ότι επομένως η τελειομανία  αποτελεί ένα προτέρημα. Είναι όμως έτσι; Ας δούμε κάποια βασικά χαρακτηριστικά των τελειομανών ατόμων:

  • Επιδεικνύουν μεγάλη προσπάθεια για να πετύχουν τους υψηλούς στόχους που θέτουν κι είναι πιθανόν να προτιμήσουν την αναβολή κάποιου στόχου εάν πιστεύουν ότι το αποτέλεσμα της μέχρι τώρα προσπάθειας τους δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες τους. Για παράδειγμα, ένας τελειομανής φοιτητής θα προτιμήσει να ασχοληθεί για κάποιες επιπλέον μέρες με την εργασία του στη σχολή προκειμένου να την τελειοποιήσει και να διορθώσει και το παραμικρό λάθος, παρά να την παραδώσει αμέσως μετά την ολοκλήρωση της.
  • Οι άνθρωποι αυτοί πολύ συχνά καταβάλλονται από υψηλό άγχος προκειμένου να καταφέρουν να πετύχουν το ΤΕΛΕΙΟ αποτέλεσμα και δεν αφήνουν στον εαυτό τους περιθώριο για λάθη.
  • Επιπλέον, οι τελειομανείς ακολουθούν συγκεκριμένους κανόνες και μοτίβα για την ολοκλήρωση μιας δουλειάς. Για παράδειγμα, μπορεί να τσεκάρουν συνεχώς τη δουλειά τους για πιθανά λάθη μέχρι τη στιγμή που θα την παραδώσουν και να μην μπορούν να ξεφύγουν από αυτή την τελετουργία.
  • Δεν είναι ΠΟΤΕ ευχαριστημένοι. Ακόμα και να πετύχουν το στόχο τους, προχωρούν αμέσως στο κυνήγι του επόμενου. Στην ουσία, χάνουν τη χαρά της επίτευξης. Πηγή «ζωής» για τους τελειομανείς ανθρώπους είναι η επιτυχία σε ό, τι κάνουν χάνοντας ωστόσο την ουσία αυτού που πέτυχαν.
  • Οι τελειομανείς δεν αντέχουν την αποτυχία. Για την ακρίβεια, προτιμούν να μην ξεκινήσουν κάτι καινούριο ή να μηναναλάβουν μια δουλειά, παρά να μην πετύχουν το στόχο τους.  
  • Ασκούν αυστηρή κριτική στον εαυτό τους. Ένας τελειομανής, σε περίπτωση που κάτι δεν είναι τέλειο στα δικά του μάτια αυτομαστιγώνεται. Αισθάνεται ενοχές, θυμό και μεγάλη ευθύνη που δεν κατάφερε να πετύχει αυτό που ήθελε με τον τρόπο που το ήθελε. Δε συγχωρεί τα λάθη στον εαυτό του, ακόμα κι αν οι γύρω του δε βλέπουν το μέγεθος της αποτυχίας που αντιλαμβάνεται ο ίδιος.

Πώς το βλέπετε λοιπόν; Τελικά η τελειομανία είναι προτέρημα ή ελάττωμα; Μάλλον ελάττωμα! Αν λοιπόν αναγνωρίζεις στον εαυτό σου τα παραπάνω χαρακτηριστικά, παρακάτω υπάρχουν κάποιοι τρόποι διαχείρισης της τελειομανίας:

  • Για αρχή, αναλογίσου το κακό που προκαλεί στην ψυχική σου υγεία. Αυτή η συμπεριφορά δε σου κάνει καλό! Είναι σαν να δουλεύεις 24 ώρες το 24ωρο, σε πολύ γρήγορους ρυθμούς για έναν εργοδότη που δεν πρόκειται ΠΟΤΕ να είναι ευχαριστημένος! Θα το έκανες; Όχι βέβαια. Μόνο που στη συγκεκριμένη περίπτωση ο εργοδότης είναι ο εαυτός σου.
  • Συμβιβάσου! Δεν εννοώ φυσικά να φτάσεις στο άλλο άκρο και να μην κάνεις καμιά προσπάθεια για να πετύχεις τους στόχους σου, αλλά ακόμα και να μην γίνει κάτι ακριβώς όπως το θέλεις, δέξου το. Μην τιμωρείς τον εαυτό σου, αλλά προσπάθησε να μάθεις από αυτό, ώστε στην επόμενη προσπάθεια να γίνει καλύτερο.
  • Η αξία σου δεν κρίνεται από μία επιτυχία ή αποτυχία. Οπότε χαλάρωσε. Σταμάτα να ελέγχεις συνεχώς την εργασία σου πριν την παραδώσεις μήπως σου έχει ξεφύγει κάτι. Για την ακρίβεια, θέσε ένα όριο όσον αφορά το χρόνο που θα αφιερώσεις σε αυτό ή το πόσες φορές θα ελέγξεις κάτι. Για παράδειγμα, αν έλεγχες την εργασία σου 10 φορές πριν την παραδώσεις, την επόμενη φορά έλεγξε την 8. Σε περίπτωση που δεν αντέξεις και κάνεις έναν τελευταίο ένατο έλεγχο και διαπιστώσεις ότι κάτι σου έχει ξεφύγει μην το διορθώσεις. Ξεκίνα να αφήνεις λοιπόν μικρά λαθάκια, όταν το όριο του χρόνου που θα αφιερώσεις  για την τελειοποίηση της εργασίας σου έχει ξεπεραστεί. Σιγά σιγά θα εξοικειωθείς με αυτό και θα δεις ότι δεν τρέχει και τίποτα αν δεν είναι όλα τέλεια. Την επόμενη φορά ρίξε κι άλλο το όριο κι έλεγξε την εργασία σου 5 φορές. Στην ουσία, σκοπός είναι να μάθεις να μην ενοχλείσαι ακόμα κι όταν δεν είσαι τέλειος.
  • Κανείς δεν είναι τέλειος! Επομένως, ούτε κι εσύ. Όπως εσύ δεν κρίνεις την αξία ενός ανθρώπου με βάση το πόσο τέλεια τακτοποιημένο ήταν το σπίτι του όταν τον επισκέφθηκες ή την επιτυχία του στις πανελλήνιες, έτσι είναι και οι γύρω σου. Δε θα σε χαρακτηρίσουν αρνητικά με γνώμονα μια άτυχη στιγμή σου. Οπότε χαλάρωσε, απόλαυσε τις στιγμές σου και μην αναλώνεσαι σε θέματα δευτερευούσης σημασίας.

Η τελειομανία λοιπόν, είναι ένα χαρακτηριστικό το οποίο χρειάζεται πολύ προσωπική δουλειά ώστε να μειωθεί η ένταση του και να καταφέρει να ανακουφιστεί το άτομο που τη βιώνει. Χρειάζεται υπομονή και χρόνο, ωστόσο ας μην ξεχνάμε πως αν δεν μπορούμε να βοηθηθούμε μόνοι μας κα βλέπουμε ότι οι προσπάθειες μας δεν έχουν αποτέλεσμα, μπορούμε πάντα να απευθυνθούμε σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας, ώστε να διαχειριστούμε αποτελεσματικά την κατάσταση.

Σύνταξη:Ελένη Καλαϊτζή

Ποια είναι η Ελένη

Ήρθε λοιπόν η ώρα να γνωριστούμε! Είμαι η Ελένη, 26 χρονών και κατάγομαι από το Λαγκαδά/Θεσσαλονίκης. Είμαι απόφοιτη του τμήματος Ψυχολογίας ΑΠΘ και φέτος ολοκληρώνω το Μεταπτυχιακό μου στην Εφαρμοσμένη Ψυχολογία με κατεύθυνση Κλινική Νευροψυχολογία. Αγαπώ πολύ τα βιβλία και το γράψιμο. Η θεματολογία της στήλης αφορά τον τομέα της Ψυχολογίας, έχω διάφορες ιδέες και είμαι ανοιχτή και σε ιδέες δικές σας, σε θέματα που θα σας ενδιέφερε να διαβάσετε