TOP

Ψυχαναγκαστικη καταναγκαστικη διαταραχη

Άρθρο της Ελένης Καλαϊτζή

Με αφορμή το προηγούμενο άρθρο που αφορούσε την τελειομανία, είναι ευκαιρία να αναφερθούμε λίγο πιο αναλυτικά στη διαταραχή της οποίας είναι έκφανση και η τελειομανία ή τελειοθηρία. Ας ξεκινήσουμε με τα βασικά χαρακτηριστικά αυτής της διαταραχής που είναι οι ψυχαναγκασμοί κι οι καταναγκασμοί.

Ψυχαναγκασμοί:  Επίμονες, επαναλαμβανόμενες, ακούσιες σκέψεις, οι οποίες είναι δυσάρεστες για το άτομο, καθώς του προκαλούν δυσφορία και στρες. Το άτομο αναγνωρίζει ότι οι σκέψεις αυτές είναι παράλογες και υπερβολικές. Οι πιο συχνοί ψυχαναγκασμοί αφορούν την καθαριότητα, τον έλεγχο, την αμφιβολία για διάφορα θέματα, τα σωματικά προβλήματα.  

Παραδείγματα ψυχαναγκασμών: η διαρκής σκέψη «κλείδωσα την πόρτα;», «διόρθωσα το λάθος στην εργασία μου;», «Μήπως κολλήσω καμιά αρρώστια;» κ.α.

Καταναγκασμοί:  Επαναλαμβανόμενες πράξεις, οι οποίες έχουν ως στόχο της ανακούφιση του ατόμου από το άγχος και τη δυσφορία που  του προκαλούν οι ψυχαναγκασμοί.

Παραδείγματα καταναγκασμών: τελετουργίες όπως συνεχές πλύσιμο χεριών, έλεγχος για το αν τελικά η πόρτα είναι κλειδωμένη, συνεχές καθάρισμα του σπιτιού χωρίς να υπάρχει λόγος κ.α. 

Τα άτομα με αυτή τη διαταραχή τείνουν να ασχολούνται σε υπερβολικό βαθμό με τις λεπτομέρειες, να είναι πολύ οργανωμένα, να επιδιώκουν συνεχώς την τελειότητα σε ό,τι κάνουν και να είναι λάτρεις του προγράμματος. Επίσης, είναι πιθανόν να έχουν μανία με την καθαριότητα με αποτέλεσμα μέσα στη μέρα να ακολουθούν τελετουργίες καθαριότητας  (πχ πλένουν τα χέρια τους 3 φορές ανά 4 ώρες) αλλά και με τον έλεγχο σε όλες τις πτυχές της ζωής τους (πχ ελέγχουν κάθε φορά αν έχουν κλειδώσει την πόρτα). Πρόκειται για συνεπείς ανθρώπους, με πρόγραμμα, οι οποίοι συνήθως είναι αξιόπιστοι στην εργασία τους αλλά και στις διαπροσωπικές τους σχέσεις. Ωστόσο, η ένταση αυτών των χαρακτηριστικών καθιστά τα άτομα αυτά άκαμπτα.                                                                                                Η ψυχαναγκαστική-καταναγκαστική διαταραχή, πολλές φορές συνυπάρχει με κατάθλιψη ή με αγχώδη διαταραχή. Είναι μια συνθήκη πολύ ψυχοφθόρα για τα άτομα που τη βιώνουν και χρειάζονται σίγουρα υποστήριξη. Τα άτομα αυτά αναγνωρίζουν τις υπερβολές στις οποίες προβαίνουν, ωστόσο είναι δύσκολο να ξεφύγουν από αυτές. Οι σχέσεις τους και η εργασία τους κλονίζονται εξαιτίας της διαταραχής αυτής, καθώς οι άνθρωποι με ψυχαναγκαστική καταναγκαστική διαταραχή έχουν αμφιβολία για τα πάντα και πάντα! Επομένως, η διαχείριση αυτή της διαταραχής είναι δύσκολη τόσο για το ίδιο το άτομο όσο και για τους ανθρώπους με τους οποίους συναναστρέφεται.

Πώς μπορώ να βοηθήσω ένα άτομο με ψυχαναγκαστική καταναγκαστική διαταραχή;

Όλοι όσοι έχουν στο περιβάλλον τους άτομο με ψυχαναγκαστική καταναγκαστική διαταραχή, δεν πρέπει να ξεχνάνε ότι αυτός που έχει αυτή τη διαταραχή ξέρει ότι οι σκέψεις και οι πράξεις στις οποίες προβαίνει για την ανακούφιση του είναι υπερβολικές. Επομένως, δεν πρέπει να υπενθυμίζουμε διαρκώς τη φύση αυτής της διαταραχής στον άνθρωπο τον οποίο πάσχει, καθώς με αυτό τον τρόπο αισθάνεται ακόμα πιο άσχημα και καθίσταται ακόμα πιο δυσλειτουργικός. Η κατανόηση και η αποδοχή των χαρακτηριστικών της διαταραχής είναι μια αντιμετώπιση η οποία μπορεί να βοηθήσει το άτομο. Η θεραπεία της ψυχαναγκαστικής καταναγκαστικής διαταραχής χρήζει βοηθείας από ειδικό, καθώς με αυτό τον τρόπο το άτομο θα απαλλαγεί από τις παρεισφρητικές σκέψεις και τις επακόλουθες ενέργειες για την προσωρινή καταστολή της δυσφορίας του και θα σταματήσει να προσαρμόζει τη ζωή του στα μέτρα της διαταραχής αυτής.

Σύνταξη:Ελένη Καλαϊτζή

Ποια είναι η Ελένη

Ήρθε λοιπόν η ώρα να γνωριστούμε! Είμαι η Ελένη, 26 χρονών και κατάγομαι από το Λαγκαδά/Θεσσαλονίκης. Είμαι απόφοιτη του τμήματος Ψυχολογίας ΑΠΘ και φέτος ολοκληρώνω το Μεταπτυχιακό μου στην Εφαρμοσμένη Ψυχολογία με κατεύθυνση Κλινική Νευροψυχολογία. Αγαπώ πολύ τα βιβλία και το γράψιμο. Η θεματολογία της στήλης αφορά τον τομέα της Ψυχολογίας, έχω διάφορες ιδέες και είμαι ανοιχτή και σε ιδέες δικές σας, σε θέματα που θα σας ενδιέφερε να διαβάσετε