ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΚΡΙΔΗΣ : ” …ΦΑΝΤΑΖΕΣΤΕ ΜΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΧΩΡΙΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ;;;…”

Συνέντευξη:Αγγελική Κερπιτσοπούλου

Ο ταλαντούχος εικαστικός Γιάννης Μακρίδης, μίλησε στην θεωρητικό της τέχνης Αγγελική Κερπιτσοπούλου, σε μια συνέντευξη εφ΄ όλης της ύλης.

• Έχεις μια πολύπλευρη καλλιτεχνική ταυτότητα καθώς έχεις ασχοληθεί με πολλά και διαφορετικά καλλιτεχνικά είδη. Ποιο είναι αυτό που σε χαρακτηρίζει περισσότερο και γιατί;

Μου αρέσει με κάθε τεχνική και υλικό να προσπαθώ να βρω τρόπους να μιλήσω για όσα με απασχολούν και να αναπτύξω το εικαστικό μου λεξιλόγιο με αυτά. Ο πειραματισμός ξέρετε, είναι εξαιρετικά σημαντικό κομμάτι της καλλιτεχνικής μου ζωής, από τη ζωγραφική στην κεραμική και από τη χαρακτική στην εγκατάσταση. Θεωρώ πως ενας καλλιτέχνης είναι καλό να κάνει τους κύκλους του, περνώντας χρόνο με διάφορα υλικά μαθαίνοντας να ακούει τι εχουν να του πούνε. Από την άλλη, εκτιμάω πολύ όσους τιμούν την εμμονή τους με έναν τρόπο και έχουν μάθει να τιθασεύουν ένα υλικό, πειθαρχημένα και μεθοδικά. Καθένας ξέρετε έχει και μια διαφορετική σχέση με την υλικότητα και τις τεχνικές, το θέμα όμως είναι πάντα το γιατί, γιατι εν αρχή είν’ ο λόγος. Εγώ, αν δεν είχα πειραματιστεί τόσο πολύ, δε θα ζωγράφιζα ποτέ με το τσιμέντο σε καμβά. Όμως, αν με ενδιαφέρει κάτι περισσότερο ως τρόπος και υλικό έκφρασης, αυτό είναι η ζωγραφική με το κάρβουνο. Είναι το νεκρό υλικό που ξαναπαίρνει ζωή ενώ κυλάει στην επιφάνεια και το ακούς να σπάει, οι ατελείωτες ζωγραφικές πιθανότητες και οι βαθιές μαύρες τονικότητες σα το απύθμενο βυθό της θάλασσας.

• Τι αποτελέι πηγή έμπνευσης για σένα; Τι είναι αυτό που προσπαθείς να αποτυπώσεις – επικοινωνήσεις μέσα απο την τέχνη σου;

Πηγή έμπνευσης για εμένα, είναι πρώτιστα η εμπειρία. Πώς μπορείς να μιλήσεις για τον έρωτα αν δεν τον έχεις νιώσει να σου καίει τα σωθικά; Πώς μπορεί κανείς να μιλήσει για μια καταστροφή αν δεν έχει βρεθεί σε αυτήν ή έστω αν δεν έχει μελετήσει τι συνέβη και να μπορεί να βάλει νοητά τον εαυτό του μέσα σε αυτή ; Αμέσως επόμενη μετά την έμπειρία σε σημαντικότητα για εμένα, είναι η παρατήρηση, πώς μπορεί δηλαδή κανείς να βλέπει πίσω από την εικόνα, την ουσία, τον λόγο που προέκυψαν τα πράγματα, τη δομή, αλλά και τα πιο μικρά και αμελητέα που στο μάτι μου αποκτούν λόγο, εξαιτίας της ανάγκης για εικαστική επαναδιατύπωση. Εμένα το να παρατηρώ ξέρετε, με ιντριγκάρει πολύ. Έμπνευση αντλώ όμως και από τα συναισθήματά μου για τα αγαπημένα μου πρόσωπα καθώς και από καλλιτέχνες που θαυμάζω και μελετώ το έργο τους, όπως ο Kiefer, ο Auerbach, ο Turner αλλά και Έλληνες που αγαπώ πολύ το έργο τους όπως ο Κεσσανλής, ο Μπότσογλου, ο Χριστάκης και άλλοι.

• Πέραν του ότι παράγεις καλλιτεχνικό έργο ασχολείσαι και με τη διδασκαλία της τέχνης. Ποια είναι η θέση της τέχνης σήμερα στον εκπαιδευτκό χώρο, και ποια θα έπρεπε να είναι ιδανικά;

Ξέρετε μετά την απόρριψη των εικαστικών από τα λύκεια, δεν έχουμε να πούμε πολλά για τη θέση των τεχνών στην εκπαίδευση. Θα σας πω ένα πολύ απλό παράδειγμα. Παιδί δευτέρας λυκείου που δεν έχουν οι γονείς του λεφτά για φροντιστήριο γραμμικού και ελεύθερου σχεδίου, πώς θα περάσει στην αρχιτεκτονική αν η δημόσια εκπαίδευση δεν του το προσφέρει; Σκέφτεστε ο,τι σκέφτομαι και εγώ, ναι θα κάνει κάτι άλλο (…) από αυτό που καρδιοχτυπά να βιώσει και λαχταρά,  όπως έκανα και εγώ για πάνω από μια δεκαετία, όχι λογο οικονομικών καταστάσεων απαραίτητα, αλλά κυρίως λόγο κακής πληροφόρησης και ποιότητας επαγγελματικού προσανατολισμού από το σχολικό, και όχι μόνο περιβάλλον μου. Οι τέχνες, περισσότερο από ποτέ και σε κάθε τους μορφή, θέατρο, χορός, ποίηση, χρειάζεται να είναι προσβάσιμες από όλους, πρώτιστα όμως από τον εύπλαστο νου ενός παιδιού. Φαντάζεστε μια κοινωνία χωρίς καλλιτέχνες; Χωρίς υποκριτική; Χωρίς γλύπτες; Χωρίς αρχιτέκτονες; Χωρίς χαράκτες; Χωρίς φωτογράφους; Εγώ δεν μπορώ. Όποιος μπορεί, έχει πολύ σοβαρό πρόβλημα αντίληψης της σημαντικότητας των τεχνών στο κόσμο και δε σας κρύβω, με τρομάζει.

• Θεωρείς τη δημιουργία τέχνης απόρροια ενός έμφυτου ταλέντου ή της σκληρής και πειθαρχημένης δουλείας;

Ταλέντο έχουμε όλοι μας λίγο ή πολύ. Βοηθάει σε υπερθετικό βαθμό, όχι όμως όσους δεν έχουν την πειθαρχεία, το πείσμα, την εμμονή να δημιουργήσουν. Τη θέληση να θυσιάσουν άλλα πράγματα προς χάρη της τέχνης που τους καλεί και να αφιερώσουν χρόνο, ναι, οι τέχνες θέλουν θυσίες, ταπεινά ας μου επιτραπεί να συμπληρώσω όμως πως αξίζουν κάθε θυσία. Ναι, άπειρα ταλέντα έχουν χαθεί γιατί δίστασαν να κάνουν το επόμενο βήμα από τη διαπίστωση του ταλέντου τους ή δεν ανακάλυψαν ποτέ ούτε και αυτό γιατί δε δημιούργησαν ποτέ έργο, προϋποθέσεις και ευκαιρίες αναπτύξης του προσωπικού τους εαυτού μέσω των τεχνών.

• Είναι η Ελλάδα μια χώρα όπου η καλλιτεχνική παραγωγή μπορεί να αποτελέσει σημαντικό κομμάτι της πολιτιστικής της κουλτούρας ή ακόμη καλλιτεχνικά έχουμε δρόμο να διανύσούμε;

Βεβαίως και μπορεί να αποτελέσει σημαντικό κομμάτι της καλλιτεχνικής και πολιτιστικής μας κουλτούρας, πάντα μπορούσε γιατί πάντα είχαμε και έχουμε καταπληκτικό καλλιτεχνικό δυναμικό στη φαρέτρα μας αλλά όχι το τόξο για να μας πετάξει μακριά… Τέχνη πάντα θα γίνεται είτε το γνωρίζουμε το αντικείμενο είτε όχι. Φυσικά και γίνεται και προκλητική τέχνη, πολλές φορές θυσία στο βωμό του marketing, δεν αντιλέγω. Πάντα γινόταν και για μένα ο καλλιτέχνης αν πιστεύει όμως πως έχει ουσία αυτό που κάνει και λόγο, ας το κάνει όπως νομίζει για τη ψυχή του πρώτιστα, όχι για τους άλλους . Το ζήτημα όμως είναι η παιδεία του κοινού και των ανθρώπων που συσχετίζονται με αυτή και πως αυτοί φιλτράρουν τα πράγματα ως παρατηρητές. Κοινό το οποίο ρίχνει γλυπτά από βάθρα γιατί δεν τα γουστάρει και τα θεωρεί άσχημα και δεν τα κατανοεί λες και ζούμε μια νέα εποχή καύσης των μαγισσών, κοινό που λερώνει με οπαδικά συνθήματα τοιχογραφίες και ανάγλυφα, κοινό που καίει βιβλία στα σκουπίδια, κοινό που θεωρεί μόνο τον ρεαλισμό καλή τέχνη, κοινό που στα μουσεία μιλάει στο τηλέφωνο και αυτοφωτογραφίζεται ασταμάτητα χωρίς να κατανοήσει τι συμβαίνει γύρω του… Βανδαλισμός της δημόσιας τέχνης, ξέρετε μιλάμε για την ίδια μερίδα ανθρώπων που με την ίδια ευκολία σηκώνουν χέρι στη γυναίκα και το παιδί τους… Το ζήτημα είναι βαθύ. Έχετε δει πολλούς σε ένα μουσείο να χάνονται για ώρα σε έναν πίνακα ζωγραφικής και να δακρύζουν έντρομοι σα να αντίκρισαν την ψυχή τους σε ένα καθρέφτη; Όχι… γιατί ο μοντέρνος άνθρωπος με τα (πιο) έξυπνα (από αυτόν) κινητά, δεν έχει χρόνο να παρατηρήσει, να κατανοήσει, να νιώσει… Είναι τόσο μεγάλος ο όγκος της πληροφορίας πλέον, που ο άνθρωπος δυσκολεύεται να απολαύσει της ζωής το σημαντικότερο δώρο, το Τώρα.

• Ποια η άποψή σου για τη σχέση εικαστικότητας και θεωρίας της τέχνης; Συνυπάρχουν; Λειτουργούν ανεξάρτητα;

Για εμένα, είναι συγκοινωνούντα δοχεία που μπορούν να αποσπαστούν και να λειτουργήσουν και αυτονόμως . Η θεωρία μπορεί και υπάρχει πριν και μετά από τη πράξη, είναι παράλληλα το συνειδητό που ακολουθεί το ασυνείδητο της ανάγκης της καλλιτεχνικής δημιουργίας του καλλιτέχνη και καλλιγραφεί με τα δικά μας ορνιθοσκαλίσματα σε καθαρά χαρτιά. Λέω αυτονόμως, γιατί δεν πιστεύω πως χρειάζεται πάντα να εξηγούμε τα πράγματα γιατί νιώθω πως πολλές φορές στην ανάγκη μας να καταλάβουμε, δεν καταλαβαίνουμε τίποτα. Είναι φορές ξέρετε όμως που προσωπικώς, διαβάζοντας και ακούγοντας θεωρητικούς της τέχνης σχετικά με το έργο μου κατάλαβα (προσπαθώ) πράγματα για το έργο μου που εγώ δεν τα έβλεπα και με βοηθούν πολύ να αντιληφθώ τη θέση μου ως καλλιτέχνη αλλά και δασκάλου. Αυτό από μόνο του λέει πολλά.

• Υπάρχει κάτι που σου έχουν πει και λειτούργησε ως οδηγός στη ζωή σου; Θα ήθελες να το μοιραστείς;

Θυμάμαι κάτι που μου είχε πει η μητέρα μου, πολλά χρόνια πριν∙ πριν ξαναπιάσω καν τα πινέλα μου. «Έχεις τόσο πολλή αγάπη μέσα σου, που πρέπει να τη δώσεις γιατί θα σε σκοτώσει. Να θυμάσαι, την αγάπη σου τη δίνεις για να γίνεται διπλή και τις λύπες σου για να μένουνε μισές».

Γεννημένος στην Αθήνα το 1983, όπου διαμένει και εργάζεται στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ως εικαστικός. Απόφοιτος του ΑΚΤΟ (2004) του τμήματος διακόσμησης και αρχιτεκτονικής εσωτερικών χώρων με ειδίκευση στο βιομηχανικό σχεδιασμό και κατασκευή επίπλων. Απόφοιτος της Α.Σ.Κ.Τ. της Αθήνας (2021) του 1ου Εργαστηρίου Ζωγραφικής και του εργαστηρίου κεραμικής με καθηγητές τους Μ. Μανουσάκη και  Ά. Αντωνόπουλο. Απόφοιτος του Mimar Sinan Κωνσταντινούπολης του τμήματος λιθογραφίας και Exhibition and Theory με το πρόγραμμα Erasmus (2020). Έχει κάνει πρακτική και οργάνωση εικαστικών δραστηριοτήτων σε άτομα με Alzheimer. Έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις ζωγραφικής και εικαστικών δραστηριοτήτων της ΑΣΚΤ αλλά και του δήμου Γλυφάδας και Αλίμου όπου και διδάσκει ζωγραφική. Εξωτερικός συνεργάτης του ΠΙΟΠ (πολιτιστικό ίδρυμα της Τράπεζας Πειραιώς) της Gallery 7 και ιδρυτικό μέλος της εικαστικής ομάδας Εξάγωνο.

Αυτήν την περίοδο έργα του βρίσκονται στο Ίδρυμα Πολιτισμού Κυδονιέος της Άνδρου, στην ομαδική ‘’Το Πέρασμα’’ σε επιμέλεια της ιστορικού τέχνης Αθηνάς Σχινά.

Συνέντευξη:Αγγελική Κερπιτσοπούλου

Η Αγγελική Κερπιτσοπούλου γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη. Θεωρητικός της τέχνης και των Νέων Μέσων και Ψηφιακής Κουλτούρας. Κύρια ενδιαφέροντα των ερευνητικών της εργασιών είναι η αναζήτηση του είναι του κάθε πράγματος ή έννοιας, καθώς και η κοινωνική αλλαγή τόσο μέσα από την τέχνη όσο και από τα νέα μέσα.

Πρόσφατα ξεκίνησε τις σπουδές της στο τμήμα Μουσειολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμού του Αριστοτελείου πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.