ΟΡΙΑ:ΕΝΑ ΤΕΙΧΟΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΜΑΣ ΥΓΕΙΑΣ
Η θέσπιση ορίων αποτελεί ένα πολύ σημαντικό θέμα, αφού είναι ένας παράγοντας που μπορεί να διαδραματίσει ρόλο στην ψυχική μας υγεία. Τι είναι όμως τα όρια και τι εννοούμε λέγοντας ότι «η θέσπιση ορίων είναι σημαντική;» Τα όρια είναι τα προσωπικά μας τείχη και ο ρόλος τους είναι η προστασία μας από την αίσθηση δυσφορίας που θα νιώθαμε αν ήμασταν εκτεθειμένοι και απροστάτευτοι. Είναι το μέσον για να διατηρούμε μια απόσταση ασφαλείας από οτιδήποτε τοξικό γύρω μας, μας προστατεύουν από την εκμετάλλευση των άλλων και μας βοηθούν να διατηρούμε τον αυτοσεβασμό μας, την αυτοπεποίθηση μας και την αξιοπρέπεια μας. Τα όρια μπορεί να είναι είτε σωματικά είτε συναισθηματικά.
Σωματικά όρια
Τα σωματικά όρια αποτελούν την προστασία μας απέναντι σε οποιαδήποτε ενδεχόμενη σωματική απειλή. Στην ουσία, είναι η σωματική προσέγγιση που επιτρέπουμε να δεχτούμε από κάποιον χωρίς να νιώσουμε άβολα. Για παράδειγμα, σε κάποιους ανθρώπους δεν αρέσει να τους αγγίζουν ή να τους αγκαλιάζουν ή να βρίσκεται κάποιος σε «απόσταση αναπνοής». Κάποιοι νιώθουν άνετα με κάποια άτομα, με άλλα όχι. Ο καθένας μας οφείλει στον εαυτό του να τον κάνει να νιώθει όμορφα με τους ανθρώπους και σε καμία περίπτωση άβολα. Επομένως, είναι δικαίωμα μας να θέσουμε τα όρια που εμείς επιθυμούμε, ώστε να μην ερχόμαστε σε δύσκολη θέση και φυσικά οφείλουμε να σεβόμαστε αντίστοιχα τα όρια των άλλων. Επομένως:
• Δεν πρέπει να επιτρέπουμε να μας αγγίζουν ή να μας πλησιάζουν σε βαθμό που να μας κάνει να νιώθουμε άβολα
• Δεν πρέπει να επιτρέπουμε να εισβάλλει κανείς στον προσωπικό μας χώρο αν δεν το επιθυμούμε.
Συναισθηματικά όρια
Τα συναισθηματικά όρια είναι η ασπίδα προστασίας μας από την υπερβολική ταύτιση των συναισθημάτων μας με των άλλων ή τη διαχείριση τους από τους άλλους. Με άλλα λόγια, μας επιτρέπουν να είμαστε κύριοι του εαυτού μας, να μην αισθανόμαστε υπεύθυνοι για την ευτυχία ή τη δυστυχία των άλλων, να μην κάνουμε πράγματα τα οποία δε θέλουμε ή να αγνοούμε τα θέλω μας υποκινούμενοι από τις επιθυμίες των άλλων και επομένως να μη χειραγωγούμαστε. Να μη γινόμαστε υποχείρια κανενός. Για παράδειγμα, όταν σε μία ερωτική σχέση ο ένας από τους δύο καταπιέζεται και υποκύπτει πάντα στις επιθυμίες του/της συντρόφου, τότε τα όρια δεν είναι υγιή. Επομένως:
• Πρέπει να σεβόμαστε τον εαυτό μας και τις επιθυμίες μας. Οι υποχωρήσεις βέβαια είναι σίγουρα μέσα στο παιχνίδι των σχέσεων, ωστόσο για να είναι υγιής η σχέση πρέπει να υπάρχει αλληλοσεβασμός. Επομένως, δεν είναι κακό να λέμε ΌΧΙ. Είναι δικαίωμα μας και είναι σημαντικό ο άλλος να το δέχεται και να το σέβεται, όπως φυσικά κι εμείς.
• Ο κάθε άνθρωπος είναι υπεύθυνος για την ευτυχία ή τη δυστυχία του. Δεν πρέπει να επωμιζόμαστε λοιπόν ένα τέτοιο βάρος. Τα υγιή συναισθηματικά όρια συμβάλλουν στην αποτροπή μιας τέτοιας κατάστασης, είτε προς τη μία πλευρά είτε προς την άλλη. Δηλαδή, μας βοηθούν να αισθανόμαστε κύριοι του εαυτού μας και να θέτουμε μια δικλείδα ασφαλείας στη συναισθηματική επιρροή των άλλων.
Πώς μπορώ να ξεκινήσω να θέτω όρια;
Πολύ εύλογο ερώτημα! Γιατί στη θεωρία είναι εύκολο αλλά στην πράξη;
• Όσον αφορά τα σωματικά όρια, παρατήρησε τον εαυτό σου. Πότε αισθάνεσαι άβολα; Δημιούργησε νοητά έναν κύκλο γύρω από τον οποίο θα επιτρέπεις να σε προσεγγίζουν. Μην επιτρέπεις να παραβιάζει αυτά τα σύνορα κανένας που δεν επιθυμείς!
• Γνώρισε καλύτερα τον εαυτό σου! Ανακάλυψε τι είναι αυτό που πραγματικά σε ευχαριστεί και τι σε δυσαρεστεί. Προσπάθησε λοιπόν, να γεμίσεις τη ζωή σου με ευχάριστες δραστηριότητες και απέρριψε αυτές που δε σε ικανοποιούν πραγματικά.
• Απομάκρυνε τους τοξικούς ανθρώπους από τη ζωή σου! Αυτούς που δε σέβονται τις επιθυμίες σου, την προσωπικότητα σου, εσένα σαν άνθρωπο. Αυτούς που κοιτούν μόνο το συμφέρον τους και είναι πάντα κακοπροαίρετοι. Δεν τους χρειάζεσαι στη ζωή σου!
• Ξεκίνα να λες όχι! Θα δεις ότι είναι ανακουφιστικό και καθόλου κακό. Εφόσον έχεις ξεδιαλύνει τις σχέσεις σου και έχεις κοντά σου τους ανθρώπους που σε αγαπάνε πραγματικά, θα δεις ότι το να πεις όχι είναι πολύ πιο εύκολο απ’ όσο νομίζεις. Γιατί ξέρεις ότι δε θα παρερμηνευτεί. Είναι βέβαια λογικό στις πολύ στενές σχέσεις να υπάρχουν μικρές παρεξηγήσεις πού και πού, γιατί και το άλλο άκρο αγγίζει την αδιαφορία, ωστόσο θα δεις ότι θα λύνονται πριν καν το καταλάβεις και θα είναι σαν να μην έγιναν ποτέ.
• Αφού θέσεις τα όρια σου, υποστήριξε τα!
ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΣ! Είναι δικαίωμα σου να οριοθετείς τον προσωπικό σου χώρο, τόσο σε σωματικό όσο και σε συναισθηματικό επίπεδο!
ΜΗΝ ΤΟ ΣΤΕΡΕΙΣ ΣΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ!
Σύνταξη:Ελένη Καλαϊτζή
Ποια είναι η Ελένη
Ήρθε λοιπόν η ώρα να γνωριστούμε! Είμαι η Ελένη, 26 χρονών και κατάγομαι από το Λαγκαδά/Θεσσαλονίκης. Είμαι απόφοιτη του τμήματος Ψυχολογίας ΑΠΘ και φέτος ολοκληρώνω το Μεταπτυχιακό μου στην Εφαρμοσμένη Ψυχολογία με κατεύθυνση Κλινική Νευροψυχολογία. Αγαπώ πολύ τα βιβλία και το γράψιμο. Η θεματολογία της στήλης αφορά τον τομέα της Ψυχολογίας, έχω διάφορες ιδέες και είμαι ανοιχτή και σε ιδέες δικές σας, σε θέματα που θα σας ενδιέφερε να διαβάσετε