«ΕΝΤΥΠΩΣΗ»- Water Lily Pond, Harmony in Green-MONET
Άρθρο της Βάσως Καλαντίδου
Όταν ξεκίνησα να επισκέπτομαι μουσεία και γκαλερί με χαρακτήριζε το αίσθημα της λαιμαργίας. Το γνωστό σε όλους, «πότε θα ξαναβρεθώ εδώ, θέλω να τα δω όλα, τρεχάτε ποδαράκια μου». Γρήγορα συνειδητοποίησα ότι, με αυτόν τον τρόπο, ελάχιστα πράγματα μου έμεναν· ίσως μόνο μια εντύπωση. Σιγά σιγά λοιπόν, και καθώς η τεχνολογία εξελισσόταν, πριν επισκεφθώ κάποιο μέρος έκανα έρευνα στο διαδίκτυο, εντόπιζα ποιοι ζωγράφοι βρίσκονταν στη συγκεκριμένη πινακοθήκη, ποιοι πίνακες με ενδιέφεραν περισσότερο και σημείωνα τα δωμάτια στα οποία βρίσκονταν. Γινόμουν, κατά κάποιο τρόπο, μία φλανέρ των διαδρόμων. Έτσι όμως, είχα χρόνο να απολαύσω τα χρώματα, τις τεχνικές, τη συγκίνηση που προσφέρει ο κάθε ζωγράφος με την τέχνη του. Παρατηρούσα τις λεπτομέρειες, κρατούσα σημειώσεις… Και το σπουδαιότερο! Βγαίνοντας από την πινακοθήκη, το μουσείο, την γκαλερί θυμόμουν τα πάντα.
Έχουν περάσει περίπου πέντε χρόνια από την τελευταία φορά που επισκέφθηκα το Μουσείο Ορσέ, στο Παρίσι και ακόμη το θυμάμαι σαν να ήταν χθες. Ένας παλιός σιδηροδρομικός σταθμός που μετατράπηκε σε ένα υπέροχο μουσείο, που φιλοξενεί έργα ζωγραφικής και γλυπτικής. Είχα ήδη επιλέξει τους χώρους που ήθελα να επισκεφθώ αλλά, για καλό και για κακό, τους διπλοτσέκαρα και στον χάρτη που προμηθεύτηκα από το γκισέ. Άφησα τελευταία την αίθουσα με τους πίνακες του Μονέ. Και την άφησα τελευταία γιατί ήθελα να φύγω από το μουσείο με μία ιμπρεσιονιστική γεύση.
Στάθηκα πολύ τυχερή και το δωμάτιο ήταν σχεδόν άδειο. Τριγύρισα με άνεση ανάμεσα στους πίνακες και τότε τον είδα. «Η λιμνούλα με τα νούφαρα, πράσινη αρμονία», (Water Lily Pond, Harmony in Green). Κάθισα στο μικρό καναπεδάκι που βρισκόταν απέναντι από τον πίνακα και έμεινα να τον κοιτώ. Άφησα τα δάκρυα να κυλήσουν χωρίς να με νοιάζει. Αμέσως το μυαλό μου κατέβασε το αρχείο «Μονέ». Μέλος και νονός του ιμπρεσιονιστικού κινήματος, καθώς η λέξη ιμπρεσιονισμός προέκυψε από τον πίνακά του «Impression, Soleil Levant)», «Εντύπωση: Ανατολή του Ηλίου». Μέχρι τότε όλοι οι καλλιτέχνες βασίζονταν σε προσχέδια και δούλευαν σχολαστικά τα θέματά τους. Ο Μονέ και ο φίλος του ο Ρενουάρ, όμως, λαχταρούσαν να δοκιμάσουν κάτι νέο. Ήθελαν να αιχμαλωτίσουν το φευγαλέο και το ζωντανό. Τοποθέτησαν, λοιπόν, τα καβαλέτα τους στον ανοιχτό αέρα και χωρίς κανένα προσχέδιο. Δούλευαν τις συνθέσεις τους απλώνοντας απευθείας στον καμβά τα χρώματά τους, με γρήγορες πινελιές.
Πλησίασα τον πίνακα και χάθηκα ανάμεσα στην απίστευτη παλέτα του πράσινου, στις φαινομενικά ατίθασες πινελιές, που όμως αν απομακρυνόσουν μεταφερόσουν σε μια λίμνη γεμάτη νούφαρα, περπατούσες στη μικρή γιαπωνέζικη γέφυρα και ρουφούσες ανυπόμονα όλες τις μυρωδιές. Είδα τον Μονέ, κάτω από την τεράστια λευκή ομπρέλα του, περιτριγυρισμένο από πολλούς μουσαμάδες – καθώς δεν ζωγράφιζε ποτέ μόνο έναν πίνακα, αλλά πολλούς ταυτόχρονα, ανάλογα με την ώρα της ημέρας – να φυλακίζει τον ουρανό, τα σύννεφα, τα δέντρα μέσα στα νερά της λίμνης, ως μια αντανάκλαση.
Το αρχείο «Μονέ» κατέβηκε προς τα κάτω και σταμάτησε στις πιο πικάντικες πληροφορίες που είχε συλλέξει το άτακτο μυαλό μου. Στο βιβλίο, «Η μυστική ζωή των μεγάλων ζωγράφων», είχα διαβάσει ότι ο Μονέ ήταν μεγάλος καρδιοκατακτητής. Όταν ήταν φοιτητής στο Παρίσι είχε ξετρελάνει όλες τις κοπέλες που πόζαραν για τους πίνακες του. Εκείνος όμως απαντούσε: «Λυπάμαι, κοιμάμαι μόνο με δούκισσες και υπηρέτριες. Ιδανικά, με υπηρέτριες δουκισσών. Όλα τα ενδιάμεσα με ενοχλούν». Στην πραγματικότητα βέβαια αγάπησε ουσιαστικά δύο γυναίκες, την Καμίλ Ντονσιέ και την Αλίς Οσεντέ, τις οποίες και παντρεύτηκε.
Ο πίνακας με στοίχειωσε. Δεν μπορούσα να τον βγάλω από το μυαλό μου. Την επόμενη μέρα πήρα το δρόμο για το Ζιβερνύ. Το σπίτι του Μονέ, στο οποίο βρίσκεται η διάσημη γιαπωνέζικη γέφυρα, ξεχώρισε αμέσως. Ο κριτικός τέχνης της Figaro, Αρσέν Αλεξάντρ είχε πει, όταν το επισκέφθηκε: «Φανταστείτε όλα τα χρώματα μίας παλέτας, όλες τις νότες μιας γιορταστικής μουσικής. Είναι ο κήπος του Μονέ». Και είχε απόλυτο δίκιο…
Για την επίσκεψη μου, όμως, αυτή θα σας μιλήσω την επόμενη φορά!
Μικρό tip για την επίσκεψή σας στο Μουσείο Ορσέ με παιδιά.
- Επιλέξτε συγκεκριμένους πίνακες για να δουν. Πιστέψτε με, αν τους δουν όλους δεν θα θυμούνται τίποτα.
- Αφήστε τους να παρατηρήσουν για ώρα κάποιον πίνακα που θα έχετε επιλέξει από πριν. Ζητήστε τους να δώσουν όλη τους την προσοχή.
- Καθίστε στο πάτωμα της αίθουσας – σε μία άκρη που δεν θα ενοχλείτε – σε σημείο όμως που δεν θα έχουν οπτική επαφή με τον πίνακα.
- Δώστε τους από ένα ασπρόμαυρο σκίτσο του πίνακα, που θα το έχετε εκτυπώσει από το σπίτι. Δώστε τους χρώματα και ζητήστε τους να χρωματίσουν το σκίτσο.
- Στη συνέχεια, αφήστε τα να συγκρίνουν το σκίτσο τους με τον πίνακα.
- Συζητήστε μαζί τους για τις διαφορές και τις ομοιότητες.
- Τέλος, δώστε τους ένα γλυκό φιλί!
Water Lily Pond, Harmony in Green,
1899, Oil on canvas, 89 x 94cm,
Musée d’Orsay, Paris
Σύνταξη:Βάσω Καλαντίδου
Βάσω είναι το όνομά μου. Θεσσαλονικιά. Από λάθος, μάλλον, σπούδασα οικονομικά στο ΑΠΘ, αλλά γρήγορα βρήκα τον δρόμο μου. Ιστορία της Τέχνης, παιδικές λέσχες ανάγνωσης και τα τελευταία χρόνια… συγγραφή. Αγαπώ τη λογοτεχνία και την ποίηση, τον κινηματογράφο και τη ζωγραφική, τις βόλτες στη θάλασσα και τα ταξίδια· ειδικά τα roadtrips.
Ένα τέτοιο ταξίδι στην Τέχνη θα κάνουμε και από αυτές τις σελίδες. Όχι με την ακαδημαϊκή ανάλυσή της και στεγνούς όρους. Απλώς, θα φλανάρουμε σε αυτή…
