TOP

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΝΔΡΕΟΥ : ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΣΤΑΜΑΤΑΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΕΝΑ ΕΡΓΟ – ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΝΑ ΖΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΑΛΛΑΖΕΙ..

Συνέντευξη:Αγγελική Κερπιτσοπούλου

Η Κατερίνα Ανδρέου είναι ζωγράφος και εικονογράφος, πτυχιούχος της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Αθηνών.

Μέχρι σήμερα έχει συμμετάσχει σε πάνω από 30 ομαδικές εκθέσεις ζωγραφικής, εικονογράφησης και κόμιξ στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Η πρώτη της ατομική έκθεση ζωγραφικής με τίτλο “oneironautics” έλαβε χώρα το Νοέμβριο 2012 στον χώρο τέχνης “Μελάνυθρος”, στην Αθήνα. ΄

Το 2021 και το 2022 εκπροσώπησε την Ελλάδα στη διεθνή έκθεση εικονογράφησης Εcos και στο διεθνές φεστιβάλ Comics του Μοντεβιδεο στην Ουρουγουάη καλεσμένη του ιδρύματος Maria Tsakos και της ΕUNIC.

Εργάζεται ως εκπαιδευτικός Εικαστικών στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και έχει οργανώσει πολλά εργαστήρια, εικαστικά πρότζεκτ και εκθέσεις, συνεργασίες και Ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά και καλλιτεχνικά προγράμματα. Έχει διδάξει σε πάνω από 20 σχολεία της επαρχίας στην Ήπειρο και την Ηλεία.

 Μεταξύ άλλων έχει εικονογραφήσει παιδικά βιβλία (πχ εκδόσεων Πατάκη) εργάζεται  ως σκιτσογράφος και εικονογράφος και έχει συνεργαστεί με πολλά ψηφιακά και αναλογικά μέσα, εφημερίδες και περιοδικά, οργάνωσε στο παρελθόν για συνεχόμενες χρονιές εργαστήρια κόμιξ στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας  για Παιδιά και Νέους. Επίσης παρουσίασε εισήγηση με θέμα το graffiti στο Πανελλήνιο Συνέδριο « Η τοιχογραφία στον ελλαδικό χώρο και στις περιοχές ελληνικών επιδράσεων» στη Σαντορίνη.

 Πολλά από τα έργα της ανήκουν σε ιδιωτικές συλλογές, εκτίθενται σε μόνιμες εκθέσεις κι έχουν δημοσιευτεί σε αναλογικά και ψηφιακά περιοδικά κι εφημερίδες.

Μελετώντας το βιογραφικό σας αυτό που με εντυπωσίασε αρχικά είναι η διαρκής και επαναλαμβανόμενη μετακίνησή σας σε διάφορους χώρους και τόπους. Πώς επηρέασε αυτή η κινητικότητα την περσόνα σας ως καλλιτέχνη;

Μιλώντας για χώρο, κυριολεκτικά και μεταφορικά, όντως εργάζομαι και κινούμαι σε διαφορετικά και φαινομενικά πολλές φορές μη συμβατά αντικείμενα και μέρη. Από τον καλλιτεχνικό επαγγελματικό χώρο στη δημόσια ελληνική δευτεροβάθμια εκπαίδευση για παράδειγμα είναι ήδη μία πολύ περίπλοκη και ιδιαίτερα απαιτητική καθημερινή διαδρομή με αρκετά εμπόδια.
 Όσο για τις κυριολεκτικές αλλαγές διαμονής και μετακινήσεις, για επαγγελματικούς και άλλους λόγους, σίγουρα δημιουργούν (ή και προαπαιτούν και καλλιεργούν)  προσαρμοστικότητα, δημιουργικότητα , ευελιξία , γρήγορη ανάλυση και σύνθεση. Με γεμίζουν και με ζωντάνια και ποικίλα εφόδια. Παράλληλα όμως και με επίγνωση των κοινωνικών και φυσικών καταστροφών που προκαλούμε.

Αντιμετωπίζετε το έργο σαν ένα ζωντανό οργανισμό που μεταβάλλεται διαρκώς. Πότε και πώς καταλαβαίνετε ότι το έργο έφτασε στο τέλος του – σκοπό του;

Η απόφαση για το «τέλος» ενός έργου είναι μία από τις σημαντικότερες δεξιότητες, κατακτήσεις κι ελευθερίες ενός καλλιτέχνη για μένα. Θα θεωρήσω ολοκληρωμένο ένα έργο μου ανάλογα με τον αρχικό και ίσως επαναπροσδιορισμένο στόχο και την προσαρμοστικότητα σε μέσα και συγκυρίες που λέγαμε παραπάνω. Υπάρχει όμως πέραν σχεδιασμού, σύνθεσης, τεχνικών και ισορροπίας , εκτός επαγγελματισμού, εμπειρίας και γνώσης και κάτι λίγο ανεξήγητο. Από μικρό παιδί μέχρι σήμερα, είναι συχνά μία περίεργη μίξη απότομα αυξανόμενης νευρικότητας και ευδαιμονίας, μία σχεδόν σκανταλιάρικη και αγχωτική έξαψη. Με σφιγμένα μισόκλειστα μάτια είτε με ορθάνοιχτα γουρλωμένα με βρίσκω να προσθέτω κάτι σαν να μην με …ορίζω, κάτι που γίνεται τελικό μόνο του! Κάνω πίσω, κοιτάω, και λέω «αυτό». Είναι σαν να μου έχει δώσει το ίδιο το έργο ένα σπρώξιμο να με απομακρύνει, γκρινιάζοντας ευχαριστημένο «άσε με πια, εντάξει!» Κάπως έτσι ξέρω ότι έχουν τελειώσει από μένα. Γιατί δε σταματάει με την υπογραφή ένα έργο, συνεχίζει να ζει και να αλλάζει μέσα από τα μάτια όλων, ακόμα και τα δικά μου.

 Στη δουλειά σας συνυπάρχει έντονα το σουρεαλιστικό στοιχείο και το παράδοξο με το πραγματικό. Πώς λειτουργεί αυτό το αντιθετικό δίπολο τόσο καλλιτεχνικά όσο και στην ζωή μας;

 Αυτή η συνύπαρξη δεν είναι η ζωή μας όλη ούτως ή άλλως; Η φύση και η φαντασία μας.  Συνυπάρχουν κάθε στιγμή οι λογικές και παράλογες σκέψεις με τα καθημερινά βιώματα, συνυφαίνονται ασυνείδητο και συνείδηση. Κι η φαντασία, μία “πραγματική” παραστατική  λειτουργία του εγκεφάλου είναι. Καθορίζει το μηχανισμό μάθησης και κατανόησης του κόσμου. Αυτό που ο καθένας ονομάζει «πραγματικότητα» είναι διαφορετικό, φιλτραρισμένο μέσα από όλο του το είναι. Προσπαθούμε τόσο να έχουμε κοινές γνώσεις, εμπειρίες και βιώματα για να συννενοούμαστε, αλλά με τη φαντασία τελικά φτιάχνουμε τους πιό ισχυρούς κοινούς τόπους να συναντιόμαστε μέσα από αμέτρητες ιστορίες, εικόνες, τραγούδια, βιβλία, δόγματα, μυθολογίες, ταινίες , εικονικούς τόπους, σειρές και κόμιξ. Αλλιώς μάλλον δεν αντέχουμε και τον εαυτό μας. Ακόμα και η ενότητα και συνοχή μίας μικρής ομάδας μέχρι και ολόκληρων εθνών βασίζεται κατά πολύ στη μυθοπλασία.

 Σε τι βαθμό θεωρείτε ότι έχει επηρεάσει η ψηφιακή επανάσταση την παραγωγή έργων τέχνης;

 Η ψηφιακή φωτογραφία, το βίντεο, η ψηφιοποιημένη πληροφορία, οι μηχανές αναζήτησης και όλες οι πλατφόρμες άλλαξαν τα πάντα. Μόνο και μόνο η άμεση εύκολη πρόσβαση στο διαδίκτυο και σε εικόνες , γνώση, εργαλεία και υλικό την έχει ουσιαστικά καθορίσει. Η καταγραφή και συλλογή ψηφιακού υλικού και μόνο είναι τεράστια επανάσταση για έναν δημιουργό. Η κοινοποίηση του έργου και η παγκόσμια διάχυσή του είναι επίσης πλέον λίγο πολύ στο χέρι μας. Ακόμα και το μεγαλύτερο μέρος της παραστατικής ζωγραφικής βασίζεται πλέον σε χρήση μηχανής προβολής, κυριαρχούν τεχνικές ιχνογράφησης ( το καλό αγαπημένο tracing πάνω σε οθόνες, σε διαφορετικά επίπεδα ψηφιακής επεξεργασίας , σε προβολές πάνω σε τοίχους και καμβάδες κλπ…).  Όλη η κλασική τέχνη έρχεται σπίτι μας ψηφιακά. Νομίζω η έννοια «αυτοδίδακτος» ή «λαϊκός» καλλιτέχνης πλέον δεν υφίσταται  όπως ακριβώς πριν την ύπαρξη του διαδικτύου. Και φυσικά το μεγαλύτερο κεφάλαιο της σύγχρονης τέχνης που είναι η αμιγώς ψηφιακή τέχνη αλλά και η καθολική ψηφιοποίηση της αναλογικής. Ακόμα και η αναλογική τέχνη χρειάζεται ψηφιακή καταγραφή διαδικασίας για να αποδείξει την αυθεντικότητά της!!! Το μεγαλύτερο μέρος των εικαστικών τεχνών σήμερα είναι ψηφιακό, έχει δημιουργηθεί και με χρήση ψηφιακών μέσων και ψηφιακού υλικού αναφοράς ή το παρακολουθούμε ψηφιακά.

 Στον κόσμο της εικονικής πραγματικότητας είστε γνωστή με το ψευδώνυμο, Samiamidi Spectrum. Τι σημαίνει αυτό για εσάς. Είναι το ίντερνετ ένας χώρος οπού πλάθει κανείς  δυνάμει τη εικόνα του ξανά, σαν μια δεύτερη γέννηση;

Είναι πάνω από 20 χρόνια που κυκλοφορεί η δουλειά μου με αυτό το όνομα στο διαδίκτυο. Νομίζω ότι όταν κάποιος εκθέτει για χρόνια την δουλειά του είναι πολύ αληθινός, χωρίς να χρειάζεται στοιχεία ταυτότητας και διαβατηρίου. Όταν γύρω στο 1995 έφτιαξα το πρώτο μου Hotmail στην ήδη εξοπλισμένη με υπολογιστές συνδεδεμένους στο διαδίκτυο Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθηνών, μου ζητήθηκε ένα ψευδώνυμο, ένα παρατσούκλι. Το μόνο που είχα πρόχειρο ήταν το πώς με φώναζε ο Θοδωρής, φίλος και συμμαθητής στο εργαστήριο σχεδίου: «Σαμιαμίδι»! Το κράτησα, δεν με ενδιέφερε να το αλλάξω για λόγους σοβαροφάνειας, ήταν εύηχο κι εύκολο να το θυμάσαι. Ένα προφίλ επικεντρωμένο στη δημιουργία. Για κάποιους το διαδίκτυο μπορεί να είναι απρόσωπος χώρος για «παράλληλες ζωές» και απωθημένα, για απάτες και εκμετάλλευση, για κάποιους άλλους χώρος ελεύθερης έκφρασης και ενημέρωσης, δημιουργίας, μόρφωσης, ψυχαγωγίας, αλληλεγγύης και επικοινωνίας. Όπως και εκτός διαδικτύου, η οποιαδήποτε «ανωνυμία» ή «επωνυμία» μπορεί να χρησιμοποιηθεί βάσει προτεραιοτήτων, μόρφωσης, αναγκών και υπευθυνότητας.

 Ως εικαστικός που κινείται και στην εκπαίδευση αλλά και ως καλλιτέχνης, λειτουργείτε και παράγετε και για τα παιδιά σε μεγάλο βαθμό. Ποιες οι διαφορές της καλλιτεχνικής δημιουργίας όταν απευθύνεται σε παιδιά;

Η επαγγελματική τέχνη που απευθύνεται στα παιδιά είναι ιδιαίτερα απαιτητική, με λεπτές ισορροπίες, συχνά  αρκετά υποτιμημένη και παρεξηγημένη. Θέλει βαθιά μελέτη, παιδαγωγική και καλλιτεχνική αλλά συχνά ακόμα και επιστημονική τεκμηρίωση, ενσυναίσθηση και ιδιαίτερη προσοχή. Στη δημιουργία μιας εικόνας για παιδιά ας πούμε , ανάλογα με το στόχο του έργου, είτε είναι εικονογράφηση βιβλίου είτε εκπαιδευτικό εγχειρίδιο είτε ψηφιακή εφαρμογή είτε τοιχογραφία σε δημόσιο χώρο ή σχολείο, ο καλλιτέχνης έχει μεγάλη ευθύνη για την αισθητική παιδεία που προσφέρει αλλά και για την καλύτερη επικοινωνία του περιεχόμενου και του μηνύματος που θέλει να περάσει ανάλογα με τις ηλικίες, την κοινωνική ομάδα που απευθύνεται και το φυσικό, κοινωνικό και οικογενειακό περιβάλλον κλπ. Οφείλει παράλληλα να εμψυχώνει, να θεραπεύει, να ενδυναμώνει, να εμπνέει. Όχι μόνο να «εικονογραφεί», να «διασκεδάζει» και να «διακοσμεί».

Τέλος, αν επιλέγατε κάτι για να επικοινωνήσετε στα παιδιά του κόσμου ως ένα μήνυμα το οποίο θα τα ενέπνεε στη ζωή τους, ποιο θα ήταν αυτό;

Δεν πιστεύω καθόλου στις σπουδαίες μεμονωμένες φράσεις , τα αποκομμένα από ολόκληρα πονήματα τσιτάτα και τις σοφές συμβουλές. Είναι πολύ περίπλοκο θέμα το τι «λες» στα παιδιά, και γενικότερα το τι πρεσβεύεις χωρίς προσωπική ουσιαστική τεκμηρίωση και διαδρομή.

Στα παιδιά λέω πολλά συνεχώς, αλλά κυρίως νομίζω κι ελπίζω ότι δείχνω. Προσπαθώ να τα εμπνέω να θέλουν να μαθαίνουν συνέχεια  και να το ευχαριστιούνται, να εξερευνούν, να αγαπούν και να σέβονται τον εαυτό τους, τα ζώα και τη φύση, να συνεργάζονται, να εκφράζονται με όλη τους τη μοναδικότητα αλλά και να γίνονται μέλη ομάδων που θέτουν δημιουργικούς στόχους, να είναι θαρραλέα και ευγενικά, να παρατηρούν, να αξιολογούν την πληροφορία, να ταξιδεύουν, να ακούνε, να συνομιλούν με επιχειρήματα, να μαθαίνουν γλώσσες. Να προστατεύουν την ψυχική και σωματική τους υγεία, να καλλιεργούν δεξιότητες και να ανακαλύπτουν άγνωστες πτυχές τους, να δοκιμάζουν νέες γεύσεις και να γνωρίζουν από κοντά χωρίς προκαταλήψεις και φόβο κοινωνίες και ανθρώπους. Να διαβάζουν πολλά βιβλία και κόμιξ από διαφορετικές χώρες και κουλτούρες. Να μελετούν πώς λειτουργεί ο άνθρωπος, ο εγκέφαλος, να αγαπάνε την επιστήμη. Να φτιάχνουν δικά τους μοναδικά έργα, αντικείμενα, φαγητά, πράγματα και ιστορίες και να τα μοιράζονται. Να σέβονται αλλά και να αναστοχάζονται και να αναθεωρούν. Να χορεύουν και να τραγουδούν, και μόνοι, και με παρέα. Να κάνουν ανεπιτήδευτες αλλά μελετημένες επισκέψεις σε χώρους και μουσεία. Να φεύγουν, και αν και όταν θέλουν, να γυρίζουν με τους «θησαυρούς» που μάζεψαν και γερούς «καρπούς» για φύτεμ

Φωτογραφία / copyright Ⓒ Διονύσης Κουρής

Συνέντευξη:Αγγελική Κερπιτσοπούλου

Η Αγγελική Κερπιτσοπούλου γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη.

Σπούδασε Θεωρητικός & Ιστορικός της τέχνης στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας και το πρώτο μεταπτυχιακό της στην Ψηφιακή Κουλτούρα & Νέα Μέσα στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης.

Πρόσφατα απέκτησε το δεύτερο Μεταπτυχιακο της Δίπλωμα στη Μουσειολογία & Διαχείριση Πολιτισμού του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Κύρια ερευνητικά της ενδιαφέροντα είναι τόσο η κοινωνική αλλαγή μέσα από την τέχνη, όσο και αλληλεπίδραση των νέων τεχνολογιών σε αυτή και στο Νέο Μουσείο.