Αντωνης Σιμιτζης : «Η συγγραφη βιβλιων ειναι τροπος επικοινωνιας για το «αυτονοητο», που λειπει παρα πολυ απ’ την κοινωνικη καθημερινοτητα μας»

Συνέντευξη:Ευθύμιος Ιωαννίδης

Ο καταξιωμένος συγγραφέας Αντώνης Σιμιτζής πρωτοεμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα το 1962 με τη νουβέλα του “Ο Γέρος”. Από τότε έχει εκδώσει πολλά πεζά διηγήματα, μυθιστορήματα και δοκίμια, ενώ έχει γράψει πολλά θεατρικά έργα από τα οποία 20 περίπου μονόπρακτά του έχουν ανέβει από αθηναϊκές σκηνές. Εμφανίστηκε στην τηλεόραση με 100 επεισόδια σίριαλ και τηλεταινίες όπου έχουν παρουσιαστεί σε διασκευή του ή πρωτότυπα τα εξής μεταξύ άλλων έργα: “Το χρήμα”, “Η Μ. Στέφα” του Ξενόπουλου, “Το μπουρίνι” του Καραγάτση, πέντε αυτοτελή έργα στη σειρά Μικρογραφίες, “Προς Οφρύνιο” του Φ. Δρακονταειδή, επεισόδια από τη σειρά “Μικροί Μεγάλοι”, “Η λυγερή” του Καρκαβίτσα κ.ά. Τα πεζά του έχουν συμπεριληφθεί σε σημαντικές ανθολογίες ενώ έχει βραβευτεί δύο φορές με Α΄ Βραβείο σε διαγωνισμούς θεατρικών μονόπρακτων και έχει πάρει έπαινο για τρίπρακτο έργο του από το Υπουργείο Πολιτισμού. Είναι μέλος του Δ.Σ. της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων και υπήρξε μέλος στα Δ.Σ. του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, της Ένωσης Σεναριογράφων Ελλάδας και της Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών. Με αφορμή το πρόσφατό  μυθιστόρημά του «Μια μοναχή κι ένας μοναχός», ο Ευθύμιος Ιωαννίδης του thessculture.gr συνομίλησε μαζί του και σας παραθέτουμε τη συνομιλία μας.

Κύριε Σιμιτζή, είστε ένας πολυγραφότατος συγγραφέας ο οποίος έχει αναμετρηθεί με επιτυχία με πολλά συγγραφικά είδη. Ποιο ήταν αλήθεια το έναυσμα να ασχοληθείτε με τον μαγικό κόσμο της γραφής;

Στην οικογένειά μας διάβαζαν όλοι βιβλία, τα σχολίαζαν, και εξυμνούσαν όσα εύρισκαν σπουδαία… Έτσι μπορώ να πω, ότι από 15 χρονών, τα καλοκαίρια, που ησύχαζε η γειτονιά, άρχιζα κρυφά να γράφω διηγήματα και νουβέλες. Πριν τελειώσω τη Μ.Ε., είχα γράψει ήδη ένα μυθιστόρημα, που οι συνομήλικοι φίλοι μου το θαύμαζαν! Μια δε νεαρή συμμαθήτριά μου, ενθουσιάστηκε τόσο, που ήθελε με δικά της (φανταστικά;) χρήματα, να το εκδώσει!

Η συγγραφική διαδικασία σε κάθε βιβλίο αποτελεί θα λέγατε διέξοδο επικοινωνίας ή και όχημα μνήμης;

Η συγγραφή βιβλίων είναι τρόπος επικοινωνίας για το «αυτονόητο», που λείπει πάρα πολύ απ’ την κοινωνική καθημερινότητά μας! Ως άσκηση μνήμης, ήρθε πια στα μεγάλα μου χρόνια. Κάθε έργο έχει μέσα του την τάση μας για επικοινωνία. Βασικό υλικό μου, είναι όλα όσα από νέος διάβαζα, αντιλαμβανόμουν ή ζούσα, είτε ως πολύ καλά είτε ως πολύ άσκημα για να τα αποφεύγουμε. Τα καλά για να τα πω και στους άλλους, και τα κακά για να μην ξαναγίνονται…

Ο θεατρικός λόγος τι σας παρέχει αλήθεια που δεν το έχετε με τη λογοτεχνική γραφή;

Ένας έμπειρος συγγραφέας, σε γράψιμο και πρακτικές γνώσεις τύπου -πώς ένα πεζό μπορεί να βγει στην κυκλοφορία, ένα θεατρικό να ανέβει στη σκηνή, και ένα σενάριο να γίνει πραγματικότητα- αμέσως ξεχωρίζει ένα θέμα του, τι απ’ όλα πρέπει και μπορεί να γίνει. Πολλοί γράφουν «θέατρο», αλλά όσοι αρχίζουν με αμέτρητους ήρωες και άλλες τόσες διαφορετικές σκηνές, δείχνουν ότι δεν έχουν καμία ιδέα από θέατρο! Ο θεατρικός λόγος χρειάζεται συντομία, και ΕΝΑ θέμα τη φορά! Το πεζό έχει πολλά θέματα, κύρια ή δευτερεύοντα. Το δε σενάριο, που αναπαριστά την πραγματικότητα, κοστίζει υπερβολικά πολύ, και χρειάζονται, πρώτα και κύρια, αυτά τα χρήματα, για να πραγματοποιηθεί ή ακόμη και για να αρχίζεις να συζητάς γι’ αυτό! Την πρακτική ολοκλήρωση ενός έργου την υποψιάζονται ελάχιστοι και την αγνοούν περισσότεροι!

Στο μυθιστόρημά σας με δεξιοτεχνικό και χιουμοριστικό τρόπο θίγετε ζήτηματα της φιλοσοφίας της θρησκείας. Μπορεί άραγε η θρησκεία να συμβαδίσει παράλληλα με τον αθεϊσμό;

Στο κάθε έργο, πρώτη έρχεται η κοινωνική ουσία τού θέματος. Ο μύθος στο μυθιστόρημα, έχει την ευχέρεια τού απεριόριστου σε μήκος χρόνου. Και είναι το μέσο για να το αναπτύξεις και να το φέρεις κατανοητά στο προσκήνιο. Ο μύθος δεν είναι μάθημα. Είναι διήγηση, που πρέπει να πεις σημαντικά πράγματα, έχοντας θαυμάσια μέσα! Τη συναρπαστική αφήγηση, που αποκτάται από τη λεγόμενη αγωνία, το χιούμορ, και τη μάθηση σημαντικών πραγμάτων. Με λίγα λόγια, την ξεκούραστη, ενδιαφέρουσα και ευχάριστη αφήγηση. Η θρησκεία η δική μας μιλάει διαρκώς για το κοινωνικό καλό, και αυτό είναι το βασικό της θέμα. Το οποίο όμως συχνότατα -δυστυχώς- ξεπερνιέται, και οι πιστοί της –χάνοντας την ουσία- μένουν πιστοί μόνον στα τυπικά! Έχω γνωρίσει πολλούς χριστιανούς, που τρέχουν στην εκκλησία ανελλιπώς, αλλά το καλό που διδάσκει δεν τους ακουμπά καθόλου! Το στόμα τους βγάζει φαρμάκι, οι δε πράξεις τους είναι μόνιμα εχθρικές, έως και παράνομες! Και ενώ, η βασική ουσία τού Θεού μας είναι πώς όλα τα καταλαβαίνει, αυτοί νομίζουν ότι Τον εξαπατούν, πότε ζητώντας (κατ’ επανάληψη) συγχώρεση, και πότε αυτο-δικαιολογούμενοι…ανάβοντας ένα ακόμη κεράκι. Όμως άσχετα με το τι πιστεύεις και πόσο, υποχρεωτικά πρέπει να είσαι οπωσδήποτε τίμιος! Ο χαρακτήρας τής γιαγιάς… Που θέλοντας να φέρει σε πέρας έναν «καλό» σκοπό, να αποτρέψει την εγγονή της να κλειστεί σε μοναστήρι κορίτσι πράμα, χρησιμοποιεί ορθο-ανορθόδοξο λόγο! Αυτό όμως είναι σε γνώση της, ενώ ψάχνει να βρει πώς θα το δικαιολογήσει στον εαυτόν της.

Διαβάζοντας το βιβλίο δε θα σας κρύψω πως λάτρεψα την ιδιοσυγκρασία της δαιμόνιας γιαγιάς. Σε ποιο από τα τρία βασικά πρόσωπα του βιβλίου σας βλέπουμε άραγε στοιχεία του εαυτού και της προσωπικότητάς σας;

Αυτή η πολυσύνθετη γιαγιά υπήρξες όντως! Είχε την ευφυΐα τής ουσίας τού κόσμου, καίτοι τόσο λίγο τυπικά μορφωμένη…Προσωπικά πού βρίσκομαι εγώ; Προφανώς σε όλο το έργο! Δεν υπάρχει ήρωας που να μην τον έχω ζήσει, και να μη θέλω να υπάρξει ολοκληρωμένος. Πιο συγκεκριμένα, υπήρξα στον νεαρό. Που εφαρμόζει τη νομική ηθική, την οποία γνωρίζω καλά. Ο πατέρας μου ήταν δικηγόρος.

Ένας από τους σημαντικότερους αμερικανούς συγγραφείς του 20ού αιώνα, ο Γουίλιαμ Φώκνερ, έλεγε πως «για να γίνει κανείς συγγραφέας χρειάζεται 99% ταλέντο, 99% πειθαρχία και 99% δουλειά». Συμφωνείτε;

Φυσικά και ο Φώκνερ είχε δίκιο! Ακολουθώ τα δύο δεύτερα 99%, τα οποία είναι απαραίτητα, και το πρώτο- πρώτο 99%, το αφήνω σ΄εσάς και τους αναγνώστες μου…

Ο κόσμος μας αλλάζει ραγδαία. Μέσα σε αυτόν ο συγγραφέας πώς υπάρχει, πώς συμπεριφέρεται; Είναι εύκολο να απομονώνεται για να γράψει;

Ως προς την απομόνωσή μου ως παραγωγικό συγγραφέα, υπήρξε μια μεγάλη και εξοντωτική περιπέτεια! Σημείωνα διαρκώς ακόμη και στα τότε εισιτήρια των λεωφορείων μια ιδέα μου, αν δεν είχα άλλο χαρτί. Όπως ακόμη και στα νύχια μου!Χρόνος περισσότερος δεν υπήρξε θεωρητικά ποτέ! Κι εγώ αναρωτιέμαι πώς τελικά όλ’ αυτά κατάφερνα να διασωθούν ως έργα! Επειδή όμως δεν μπορούσα να ζήσω οικονομικά ως συγγραφέας, έπρεπε να κάνω και μια άλλη δουλειά… Εδώ ανοίγει ένα μεγάλο και καθοριστικό κεφάλαιο! Η εργασία μου στην ιδιωτική αγορά, με άλλαξε αμέσως, και με ισοπέδωσε στην πρώτη κιόλας εβδομάδα, από την άσκοπη βαρβαρότητά της! Γύρισα σπίτι μου και έσκισα όλα όσα είχα μέχρι τότε γράψει, που ήσαν εκτός πραγματικότητας ή έστω για έναν ρομαντικό ωραίο κόσμο! Η Αγορά είναι μια σκληρή μάχη! Ο ένας εναντίον τού άλλου! Ο καθένας στο ρομποτικό συμφέρον του. Έτσι θα είναι η εφαρμογή μελλοντικά της τεχνολογικής νοημοσύνης! Διάνοια χωρίς συναίσθημα…Άφησα τις προχειρότητες, και σπούδασα Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές. Δεν υπάρχει τίποτα το παράξενο. Ολόκληρο το σόι μας, εκτός από τις σπουδές τους, είχαν κλίση και στα Μαθηματικά, κι εγώ άρχισα να σπουδάζω Οικονομικά.Όμως είχαν πέσει πολλά μαζί… Έτσι βρήκα επιτέλους μια ενδιαφέρουσα εργασία και ήμουν αρχικά κατενθουσιασμένος! Αλλά…Αλλά, η ωραία αυτή εργασία, είχε άμεση σχέση με την Αγορά! Κι εδώ, όσο και αν οι, πάσχοντες εξίσου, συνάδελφοί ήσαν ευγενικοί και χωρίς κακίες, όλοι δουλεύαμε όχι 8 ούτε καν 16 ώρες το 24ωρο. ΑΛΛΑ 24, 36, ή και 48, συνεχώς, έως ότου φέρναμε κάποιο λογικό αποτέλεσμα στα ηλεκτρονικά μας προγράμματα, καθησυχάζοντας τούς ανήσυχους για το αποτέλεσμα πελάτες της εταιρείας μας. Μεγάλα διδάγματα για έναν συγγραφέα, που δεν εύρισκε χρόνο ποτέ να τα γράψει. Όταν έφευγα από το σπίτι μου ήμουν όλο συγγραφικές εμπνεύσεις, και όταν ξαναγύριζα, όποτε γύριζα, ήμουν κάτι εντελώς άλλο! Κάτι το ουδέτερο! Έγραφα λοιπόν μόνο στις διακοπές… Όπως επίσης και σε νεκρά διαστήματα αποχώρησης από τη μια εταιρεία έως μιαν άλλη. Βέβαια, επειδή το μυαλό μου ήταν μόνον στο πώς θα βρω χρόνο να γράψω αυτά που πραγματικά με βασάνιζαν, έκανα διαρκώς οικονομίες και έτσι είχα πάντα χρήματα. Έως ότου βρήκα εργασία στην εταιρεία ενός φίλου. Εκεί, ενώ δεν έλειψαν τα 24ωρα και τα 48ωρα, που είπαμε, μπορούσα να φεύγω αμισθί για έξι μήνες, έως και ένα έτος από τη δουλειά μου και να ξαναπηγαίνω μετά. Σ’ αυτά τα ‘καταδρομικά’ διαστήματα, μπόρεσα να γράψω τα έργα που χρειάζονταν πολύν ελεύθερο χρόνο και αφοσίωση! Ώσπου έκανα ένα μεγάλο σε διάρκεια σίριαλ στην τηλεόραση! Πήρα αρκετά χρήματα, και έφυγα ολοσχερώς από τους Η/Υ. Φυσικά 60 πλέον χρονών. 40 χρόνια μετά τα πρώτα μου σωστά έργα, των 20 ετών. Η τηλεόραση ήταν το μόνο μέσον, που έδινε τότε στους δημιουργούς, χρήματα επιβίωσης…. Όλα τα άλλα έσοδα από τα γραφτά μου, ήσαν και δεν ήσαν κάτι σημαντικό.

Ολοκληρώνοντας τη συνέντεξη τι θα θέλατε να γράφει ύστερα από χρόνια το βιβλίο του ελληνικής λογοτεχνικής σκηνής, δίπλα στο όνομά σας;

Μην καταπιάνεστε με την Τέχνη, αν πρώτα δεν έχετε, από γεννησιμιού σας, χρήματα να ζείτε έστω και φτωχικά! Και να μην ξεχνάτε, χριστιανοί και μη, το κοινωνικό καλό, όπως και να «μην μισείτε αλλήλους!».

Ευχαριστώ, για την πρωτοβουλία σας, να έρθετε σε επαφή μαζί μου. Και σας συγχαίρω επίσης, για τις εύστοχες ερωτήσεις σας!

Ευχαριστώ πολύ τον κύριο Σιμιτζή για την πολύ ενδιαφέρουσα συνομιλία μας και του εύχομαι απο καρδιάς να συνεχίσει με αμείωτο ζήλο τη συγγραφική του πορεία.

Συνέντευξη:Ευθύμιος Ιωαννίδης

Xαίρετε, είμαι ο Ευθύμιος, είμαι φιλόλογος και συντάκτης της πολιτιστικής ιστοσελίδας Thess culture.gr. Aγαπώ πολύ τη μουσική, τις τέχνες, την ανάγνωση και το θέατρο, ενώ συνεντεύξεις μου και κριτικές μου έχουν δημοσιευτεί κατά καιρούς στον ηλεκτρονικό τύπο. Διαχειρίζομαι παράλληλα τις σελίδες «Ορθογραφία και ορθοέπεια», «Βιβλιοφιλία και βιβλιολογία» και υπήρξα επί πολλά έτη ενεργό μέλος και συντονιστής στις λέσχες ανάγνωσης των βιβλιοθηκών του Δήμου Κορδελιού- Ευόσμου.