“ΑΠΟΨΕ ΔΕΝ ΓΡΑΦΟΝΤΑΙ ΠΟΙΗΜΑΤΑ”
Άρθρο:Ανδριάνα-Άννα Τσιότσιου
Διανύοντας το δεύτερο κύμα της πανδημίας Covid 19, η εκπαιδευτική διαδικασία, σε όλες τις βαθμίδες της, είναι και πάλι σε αναστολή, καθώς, παρ’ όλη την καλή θέληση δασκάλων, καθηγητών και μαθητών, η τηλε-εκπαίδευση παρουσιάζει πάρα πολλά εμπόδια. Οι «χαμένοι» είναι και πάλι, τα «πρωτάκια». Ανεξαρτήτου βαθμίδας. Κάθε αρχή και δύσκολη αλλά όταν αυτή η αρχή παίρνει παράταση αορίστου χρόνου, γίνεται δυσβάσταχτη… Μέσα σε αυτό το χάος και χωρίς το δικαίωμα επίσκεψης ούτε στις πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες, επειδή, υπό την απειλή ενός ιού, το κράτος δεν επένδυσε στο Εθνικό Σύστημα Υγείας αλλά σε «μεγάλους περιπάτους», «ζαρντινιέρες» κ.α., έφτασε η 17η Νοεμβρίου και η επέτειος της φοιτητικής εξέγερσης του Πολυτεχνείου, που έλαβε χώρα το 1973. Ας δούμε, όμως, τα γεγονότα από πιο «κοντά».
Η Ελλάδα, από τις 21 Απριλίου του 1967, βρίσκεται υπό τη διακυβέρνηση του πραξικοπηματία πρωθυπουργού Γ. Παπαδόπουλου και του στρατού. Ήδη από τις πρώτες ημέρες, το καθεστώς δείχνει την σκληρότητά του συλλαμβάνοντας χιλιάδες, οι οποίοι, είτε εξορίζονται στη Γυάρο είτε εκτελούνται. Οι αντιφρονούντες, όσοι αντιστάθηκαν και όσοι δεν ταίριαζαν με την «αισθητική» της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών. Ακόμα και η Χούντα, όμως, όσο τρομακτική κι αν είναι, δεν είναι άτρωτη…
Υπάρχει η μετεμφυλιακή γενιά που στο δεύτερο μισό της δεκαετία του 1960, διανύει την εφηβεία της. Είναι επηρεασμένη από όλα τα ελευθεριακά Πιστεύω της νέας κουλτούρας που έχει ξεκινήσει σε χώρες του εξωτερικού και πρεσβεύει ισότητα, ελευθερία λόγου, δικαίωμα στην (δωρεάν) εκπαίδευση κ.α. Η ίδια γενιά, στην αρχή της επόμενης δεκαετίας (1970) εισάγεται στα Πανεπιστήμια της χώρας. «Γνωρίζοντας» το καθεστώς, δεν το φοβάται. Το καθεστώς, από την άλλη, ίσως… Ο αρχηγός του αποφασίζει την «φιλελευθεροποίηση» της διακυβέρνησης κι έτσι, εν αγνοία του, δίνει ώθηση στους φοιτητές να αντιστέκονται και να επηρεάζουν μέρος του λαού.[1]
Σε «άμεση επικοινωνία» με τα γεγονότα του Μάη 1968 στη Γαλλία, όπου φοιτητές εξεγείρονται κατά της κυβέρνησης Ντε Γκωλ αλλά καταστέλλονται από τις ένοπλες δυνάμεις της εξουσίας, στις 14 Νοεμβρίου 1973, μετά από συλλήψεις, βασανισμούς, τη διάλυση των φοιτητικών συλλόγων από το καθεστώς και την τοποθέτηση στρατιωτικών επιτρόπων στα Πανεπιστήμια, καταλαμβάνεται από φοιτητές το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Αυτή η κατάληψη παίρνει γρήγορα τη μορφή αντι-χουντικής εξέγερσης και προκειμένου να τεθεί υπό έλεγχο, επιβάλλεται στρατιωτικός νόμος (απαγόρευση κυκλοφορίας και συγκεντρώσεων) σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Αυτό δεν πτοεί τους πολίτες που συγκεντρώνονται κατά χιλιάδες έξω από το προαύλιο του Πολυτεχνείου.[2]
Αρχικά, η Δικτατορία θέλησε να αντιμετωπίσει ειρηνικά τους φοιτητές, όμως θεωρήθηκε πως η κατάσταση έφτασε στο «απροχώρητο» κι έτσι, την 17η του Νοέμβρη, έφτασαν έξω από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο δυνάμεις καταστολής που πυροβολούσαν στο πλήθος με πραγματικά πυρά και το τανκ που έριξε την μεγάλη καγκελόπορτα ώστε να εισβάλουν στον πανεπιστημιακό χώρο οι ένοπλες δυνάμεις. Το ηχητικό ντοκουμέντο από τον αυτοσχέδιο ραδιοφωνικό σταθμό των φοιτητών που προέρχεται από εκείνη ακριβώς τη στιγμή, λέει πολλά περισσότερα απ’ όσα θα μπορούσαν να γραφούν σε ένα αφιέρωμα…

Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έρευνα, οι νεκροί του Πολυτεχνείου ανέρχονται σε 40 και γίνεται λόγος για χιλιάδες τραυματίες ενώ υπάρχουν και απόψεις σύμφωνα με τις οποίες, ο αριθμός των νεκρών σκαρφαλώνει στους 86![3] Ο Περικλής Κοροβέσης, ο άνθρωπος που στα 27 του χρόνια γράφει και εκδίδει παράνομα τους Ανθρωποφύλακες και συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο με τους 50 πιο επικίνδυνους ανθρώπους για τη Χούντα, τονίζει πως οι νεκροί ήταν πολλοί περισσότεροι λόγω των αδέσποτων σφαιρών. Μάλιστα, εικάζει πως ξεπερνούν τους 100![4]
Η εξέγερση του Πολυτεχνείου ήταν, ίσως, η πρώτη μεγάλη αντίσταση στη Χούντα. Ακόμα πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι πρόκειται για πρωτοβουλία νέων ανθρώπων, που ως συνήθως, έφερε την αλλαγή και οδήγησε στην ανατροπή του καθεστώτος το 1974.
Δεν είναι λίγα τα ποιήματα που γράφτηκαν από σημαντικούς Έλληνες ποιητές για να τιμήσουν τη μνήμη αυτών των ανθρώπων που θυσιάστηκαν για μια ελευθερία που οι ίδιοι δεν θα έβλεπαν ποτέ. Μερικά από αυτά είναι: «Στους Σπουδαστές του Νοεμβρίου», Λένα Παππά, «Μικρός Τύμβος (17 Νοεμβρίου 1973)», Νικηφόρος Βρεττάκος, «Κωνικός Νοέμβρης», Έκτωρ Κακναβάτος, «Ο Έφηβος των Αθηνών», Γιάννης Κουτσοχέρας,[5] «Εδώ Πολυτεχνείο», Φώτης Γιοφύλλης, και «Φοβάμαι» Του Μανώλη Αναγνωστάκη, που θα περιγράφει πάντα, το συναίσθημα που συνοδεύει τη θέα των «επισήμων» να καταθέτουν στεφάνια στη μνήμη των θυμάτων εκείνων.[6]
Σημαντικό είναι, τέλος, να σκεφτόμαστε πως δεν πρόκειται για μια απλή εκπαιδευτική «αργία» αλλά μια «απεργία» προς τιμήν των νέων εκείνων που αγωνίστηκαν κι ακόμα και αν δεν έχασαν τη ζωή τους, τα γεγονότα εκείνα, τους στιγμάτισαν για πάντα.
[1]https://popaganda.gr/stories/sintomi-istoria-tou-fititikou-kinimatos-stin-ellada/ (15/11/2020).
[2]https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%AC%CE%B7%CF%82_%CF%84%CE%BF%CF%85_%2768 (15/11/2020).
[3]https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BE%CE%AD%CE%B3%CE%B5%CF%81%CF%83%CE%B7_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%A0%CE%BF%CE%BB%CF%85%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%B5%CE%AF%CE%BF%CF%85#%CE%A7%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CE%91%CE%AF%CF%84%CE%B9%CE%B1 (15/11/2020).
[4]https://provocateur.gr/manners/16682/o-periklhs-korobeshs-apanta-gia-toys-nekroys-toy-polytexneioy?fbclid=IwAR2tJUNZcOcp-w7a0OkULbD7-VLtZbGO_oNuIJCSaQ07ZwbUPRkXzRH1q0Q (11/4/2020).
[5]Ο ήρωας του ποιήματος του Κουτσοχέρα ονομάζεται Διομήδης. Το πιθανότερο είναι πως ο ποιητής το έγραψε εις μνήμην του Διομήδη Κομνηνού, μαθητή Λυκείου, ο οποίος έπεσε νεκρός από τα πυρά έξω από το προαύλιο του Πολυτεχνείου.
[6]https://www.sansimera.gr/articles/190 (15/11/2020).
Άρθρο:Ανδριάνα-Άννα Τσιότσιου
Ονομάζομαι Ανδριάνα-Άννα Τσιότσιου και είμαι απόφοιτη του Τμήματος Θεάτρου του Α.Π.Θ με ειδίκευση στη Δραματολογία Παραστασιολογία. Σπουδάζω στο Μεταπτυχιακό πρόγραμμα της Δημοσιογραφίας του Πολιτισμού και των Τεχνών, στο Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μ.Μ.Ε. του Α.Π.Θ. Παράλληλα με το θέατρο, ασχολούμαι ερασιτεχνικά με τη μουσική, από μικρή ηλικία παίζω βιολοντσέλο και με τον χορό.
