TOP

ΔΗΜΗΤΡΙΑ: ΕΝΑ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΠΟΥ ΠΡΟΑΓΕΙ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΟΡΙΖΟΝΤΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

Αφιέρωμα:Ειρήνη Αντωνίου

Τα Δημήτρια είναι από τα αρχαιότερα πολιτιστικά φεστιβάλ που διεξάγονται στην Θεσσαλονίκη. Πήραν το όνομα του προς τιμήν του πολιούχου της πόλης, Αγίου Δημητρίου και πραγματοποιείται κάθε χρόνο, από τέλος Σεπτεμβρίου μέχρι τον Οκτώβριο, ανήμερα της εορτής του Αγίου.

Τα Δημήτρια έχουν τις ρίζες τους στα βυζαντινά χρόνια, όταν ο κόσμος αντάλλασε τα προϊόντα της ενδοχώρας με τα θαλασσινά προϊόντα. Η γιορτή είχε κυρίως πανηγυρικό χαρακτήρα ενώ κατά το πέρασμα των χρόνων προστέθηκαν το εμπορικό και θρησκευτικό στοιχείο. Τα Δημήτρια γνώρισαν μεγάλη άνοδο τον 14ο αιώνα. Μια εποχή που έμεινε γνωστή ως ο χρυσός αιώνας της Θεσσαλονίκης. Ωστόσο η χρυσή περίοδος διακόπηκε βίαια όταν η πόλη πολιορκήθηκε από τους Οθωμανούς από το 1422 μέχρι το 1430, όπου και κατελήφθη. Οι Οθωμανοί επέβαλλαν δικούς τους νόμους και ένα άρωμα ανατολής απλώθηκε στη περιοχή.

Η αναβίωση των Δημητρίων

Το φεστιβάλ Δημητρίων αναβίωσε το 1966 ύστερα από πρωτοβουλία του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού. Η προαναγγελία έναρξης του έγινε με αρκετά εντυπωσιακό τρόπο. Δύο αεροσκάφη της πολεμικής αεροπορίας σκόρπισαν 300.000 φυλλάδια ενώ η επίσημη έναρξη έλαβε χώρα στη Ροτόντα. Κάθε χρόνο παρουσιάζονται μια σειρά από θεατρικές παραστάσεις, βραδιές χορού, συναυλίες και εικαστικές εκθέσεις. Στα Δημήτρια συμμετέχουν σημαντικοί φορείς όπως το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, το Λύκειο Ελληνίδων και η Εθνική Λυρική Σκηνή. Επίσης, στο παρελθόν τα τίμησαν με την παρουσία τους εκλεκτές προσωπικότητες όπως ο Μάνος Κατράκης, ο Μάνος Χατζιδάκις και η Μελίνα Μερκούρη.

Το 1995 ήταν χρονιά ορόσημο για τον πολιτισμικό θεσμό, καθώς εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση Διεθνών Φεστιβάλ. Από τότε τα Δημήτρια θεωρούνται ως ένα από τα σπουδαιότερα καλλιτεχνικά γεγονότα της Γηραιάς Ηπείρου.

Το 2010, η τοπική αυτοδιοίκηση του Δήμου Θεσσαλονίκης αποφάσισε ορισμένες δραστικές αλλαγές για τον θεσμό. Η πρώτη αλλαγή ήταν ο χρόνος διεξαγωγής τους. Μέχρι το 2010 η διάρκεια των Δημητρίων κρατούσε τρεις με τέσσερις μήνες. Πλέον έχουν περιοριστεί στον ένα μήνα. Επιπλέον, το νέο μοντέλο διοργάνωσης περιελάμβανε την οργάνωση μιας εξωτερικής επιτροπής καλλιτεχνικών συμβούλων με σκοπό την καλύτερη διοργάνωση με τις πιο δυνατές ποιοτικές συνεργασίες σε θέματα τέχνης και πολιτισμού.  

Η αλήθεια είναι ότι κάθε χρόνο το φεστιβάλ προσελκύει συχνούς επισκέπτες και νέους φίλους. Ασφαλώς αυτό που το κάνει μοναδικό είναι και η μαγεία που εκπέμπει η Θεσσαλονίκη ώστε να την επισκέπτονται άνθρωποι από περιοχές της Ελλάδας και του εξωτερικού. Άξιο προσοχής είναι ότι τα Δημήτρια αποτελούν το δεύτερο πολιτιστικό φεστιβάλ της χώρας, βοηθώντας με αυτόν τον τρόπο στην τουριστική ανάπτυξη της περιοχής.

Η συνεργασία με αξιόλογους καλλιτέχνες και φορείς

Στην πάροδο του χρόνου υπήρξαν συνεργασίες οι οποίες έμειναν χαραγμένες στην μνήμη των παλαιότερων Θεσσαλονικέων.

Το 1971 για πρώτη φορά στην ιστορία συμπεριλήφθηκε στο πρόγραμμα των Δημητρίων παραστάσεις αρχαίας τραγωδίας. Συγκεκριμένα το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος ανέβασε το έργο Φοίνισσες του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Θάνου Κωτσόπουλου.

Το 1973 ο Μάνος Χατζιδάκις έδωσε δύο μοναδικές συναυλίες με το κοινό να τον καταχειροκροτεί στο κατάμεστο θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών.                 Στη συναυλία ακούστηκαν τα έργα του δύο ναυτικά τραγούδια, ο κύκλος C.N.S., ο Καπετάν Μιχάλης, το τρίπτυχο από τις Βάκχες, τραγούδια από τον Μεγάλο Ερωτικό και μπαλάντες από τον Κύκλο με την Κιμωλία. Ο ίδιος είχε χαρακτηρίσει τότε εκείνα τα τραγούδια ως προσωπικές υποθέσεις.

Το 1976 το Θέατρο Τέχνης της Μόσχας παρουσίασε πέντε εξαιρετικές παραστάσεις των θεατρικών συγγραφέων Αντόν Τσέχωφ και Μαξίμ Γκόργκι στο θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών.  

Το 1984 εκτέθηκαν 46 έργα τέχνης του ζωγράφου Κωνσταντίνου Παρθένη. Η αναδρομική έκθεση περιελάμβανε ελαιογραφίες, μελάνια, σχέδια και υδατογραφίες. Οι πίνακες είχαν θέματα ελληνικά τοπία, προσωπογραφίες, νεκρή φύση, αλληγορικές συνθέσεις και πολλά άλλα. Η έκθεση είχε μεγάλη απήχηση στο κοινό που την επισκέφθηκε προκειμένου να θαυμάσει από κοντά τις εξαιρετικές δημιουργίες του εικαστικού.

Τα Δημήτρια σήμερα

Τα τελευταία χρόνια όλες οι εκδηλώσεις γίνονται σε χώρους ιστορικής σημασίας και σε όσους διαχειρίζεται ο Δήμος Θεσσαλονίκης. Το Δημαρχιακό Μέγαρο, το Δημοτικό Θέατρο Άνετον, ο Πολυχώρος Πολιτισμού Labattoir και η Βίλα Πετρίδη είναι μερικοί από τους χώρους που φιλοξενούν αυτές τις εκδηλώσεις.

Φέτος, οι συνθήκες είναι διαφορετικές. Ο κορονοϊός επέβαλε τους δικούς του κανόνες σε σχέση με τις κοινωνικές αποστάσεις. Όπως ήταν λογικό το πρόγραμμα προσαρμόστηκε κάτω από διαφορετικές συνθήκες, επιτρέποντας την προβολή τους διαδικτυακά και με συγκεκριμένες θεματικές ενότητες.

Πληροφορίες χρησιμοποιήθηκαν από:

Το Φεστιβάλ Δημητρίων στο Facebook και την ιστοσελίδα dimitria.thessaloniki.gr

Αφιέρωμα:Ειρήνη Αντωνίου

Γεια σας φίλοι αναγνώστες του Thess Culture. Ονομάζομαι Ειρήνη Αντωνίου και είμαι απόφοιτος του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης με κατεύθυνση στην Διοίκηση και Οικονομία. Κατάγομαι από την Θεσσαλονίκη και τον ελεύθερο χρόνο μου ασχολούμαι με την αρθρογραφία, την ανάγνωση βιβλίων, την μουσική και τα ταξίδια.